Help Kosovo en Servië naar de totale ondergang ....

Mooi verhaal, Hans. Waarom stuur je dat eigenlijk niet op naar de SIC-redactie? Maar goed, nu je het onderwerp toch aansnijdt... Ik vraag me steeds af (mogelijk stel ik nu een domme vraag, maar goed, geschiedenis is niet mijn sterkste punt): wat is er nu precies met die inwoners van Kosovo dat ze onderscheidt van Servie en Albanie? Is het een bepaald volk? Spreken ze een andere taal? Waren ze vroeger zelfstandig en zijn ze daarna veroverd? Ik snap niet helemaal waarom ze niet gewoon een deel van een ander land kunnen zijn. Als het echt een heel onnozele vraag is, prima, maar ik ben wel benieuwd naar het antwoord.

Ik gok dat vrede in deze regio (echte vrede, geen rust aan de oppervlakte) de komende 2 generaties lang onmogelijk is, er zit zoveel kwaad bloed sinds de jaren 90, en ook al van ver daarvoor.
Maar misschien kan de terughoudendheid van Servië om het leger erheen te sturen ook wel een teken zijn van oorlogsmoeheid bij sommige mensen. Het lijkt me voorlopig het beste als Servië haar verlies accepteert en zich op de toekomst van de regio richt, net zoals het Kosovaarse bestuur dat doet.
De Albaneze Kosovaren zullen internationaal echter wel door de mand vallen als er nu geweld oplaait tegen de Servische Kosovaren.
Ik weet echter vrij weinig van de gehele geschiedenis, als iemand nog verhelderende artikelen heeft hoor ik het graag.

Het volk dat gister de onafhankelijke staat Kosovo heeft uitgeroepen bestaat uit etnische Albanezen. Kosovo was onderdeel van Joegoslavie onder leiding van de nationalistische Servier Slobodan Milosevic. De Albanezen in Kosovo werden systematisch onderdrukt en vermoord door Milosevic. Na de val van Milosevic bleef Kosovo onderdeel van Servie, maar zij roepen al lange tijd om onafhankelijkheid.

Probleem is volgens mij met name dat volgens het internationaal recht een dergelijke eenzijdige onafhankelijkheidsverklaring niet geoorloofd is. Hiermee is dit een uiterst slecht voorbeeld voor separatisten in bijvoorbeeld Spanje en Rusland.
Bovendien ben ik ook heel benieuwd (of: huiverig) wat er nu gebeurt met de Serven in Kosovo. De media schetsen een beeld van één groot feestend Kosovo, maar er zijn niet alleen Albanezen in Kosovo. Ik hoop niet dat hiermee de Serven in Kosovo geconfronteerd gaan worden met vergeldingsacties o.i.d.

Aha...ik zie net dat Chris sneller is, maar ben het dus eens met je punt.

Ik verwacht zelf dat er nauwelijks schermutselingen zullen plaatsvinden binnen Kosovo tussen etnisch-Albanezen en etnisch-Serviërs. Daarvoor zitten de VN en EU er (militair en diplomatiek) te dicht bovenop.
De afkeurende reactie van Servië is natuurlijk heel begrijpelijk, maar keurig binnen proporties. Zoals Chris al schrijft laat het feit dat het Servische leger zich nog niet massaal langs de Kosovaarse grens heeft opgesteld zien dat er vermoedelijk geen grootse militaire gevolgen zullen zijn.
In mijn ogen is dan ook met het uitroepen van een onafhankelijk Kosovo niet het lont van het kruitvat wat Balkan heette weer aangestoken. Maar is er juist voor vele mensen een einde gekomen aan een strijd die al vele decenia bezig is. Net als dat het dat was voor vele Montenegrijnen een paar jaar geleden.
Maar het einde van die strijd leidt een nieuwe periode, die zeker niet gemakkelijk zal zijn. Hoewel ik me afvraag waar ze de ivoor vandaan halen waar JWJ het over heeft, ga ik er van uit dat Kosovo zich de komende jaren economisch sterk zal ontwikkelen met de benodigde economische steun van de EU en anderen.

erika schreef: De Albanezen in Kosovo werden systematisch onderdrukt en vermoord door Milosevic.

Nu ja, dat valt ook wel een beetje mee, het waren natuurlijk de Servische 'onderdanen' van Milosevic die dit deden.

Los daarvan speelt er veel meer mee, waarbij de historische claims van de Kosovoaren slechts een onderdeel vormen. Natuurlijk worden die altijd aangehaald op de Balkan, maar dat gebeurt ook in Friesland, en in essentie gaat het vooral om het gevoel van onderdrukking dat de Kosovaren hebben. Net zoals de Serven overigens een enorm trauma hebben overgehouden van het feit dat ze stukje bij beetje zo'n 80 procent van hun vroegere grondgebied zijn kwijtgeraakt.
Kosovo bestaat inderdaad voor 90 procent uit etnische Albanezen (vandaar al die rode vlaggen), iets wat ze wel degelijk onderscheidt van andere Balkanvolkeren, door taal en met name ook religie. De andere 10 procent bestaat uit Serven die, niet onbelangrijk, in Kosovo een minderheid vormen en zich bedreigd voelen. Kosovo is de culturele en daarmee ook politieke bakermat van Servie, althans dat heeft Milosevic gepropagandeerd maar was daarvoor ook al een vastgeroeste gedachte. Religie en politiek zijn ernstig verwikkeld, kijk dan ook niet raar op als je een Servisch-Orthodoxe priester in Kosovo hoort roepen dat het Servische leger de Kosovaren eens flink de oren moet wassen.

In de jaren '60 hebben de Kosovaren voor het eerst sinds eeuwen een vergaande mate van autonomie gekend, toen Tito dit belangrijk achtte voor de stabiliteit in de federatie die Joegoslavie was. Dit heeft de Kosovaren een belangrijk gevoel van onafhankelijkheid gegeven, en toen Milosevic in '89 deze autonomie terugriep was dit dan ook een forse klap.
Pratend over deze regio is het echter belangrijk in de gaten te houden wat dit alles concreet betekende: Na '89 hoorden Kosovaarse burgers overal Servisch gesproken worden in openbare functies en door de politieman op straat, waardoor ze erg geirriteerd raakten. Andersom hadden de daar aanwezige Serven het omgekeerde natuurlijk ook jarenlang meegemaakt. De wrevel die er al bestond werd versterkt door golven van geweld van beide kanten, en waar voor ’97 de inmiddels overleden Rugova nog zijn strategie van onderhandelen kon handhaven, lukte dat daarna door een nieuwe geagiteerde generatie niet meer.

Wat Kosovo als lontje in het kruidvat betreft: ik vermoed ook dat het in Kosovo zelf relatief rustig zal blijven. Zeg overigens nooit nooit in Kosovo, geweldsgolven in Mitrovica en omstreken kunnen zomaar de kop opsteken, en de EU-missie die daarheen gaat zou er nog wel eens de handen aan vol kunnen krijgen.
Wat echter veel belangrijker is, zijn de gevolgen die dit heeft voor de ontwikkelingen in Bosnie, waar de republiek van de Serven zich ook maar wat graag onafhankelijk zou verklaren en daarmee een lang opbouwproces teniet zou doen. Daarnaast is de internationale gemeenschap zo verdeeld gebleken, dat wanneer daadkrachtig optreden van de collectieven EU en VN uitblijft, dit wel degelijk een precedent zou kunnen gaan scheppen voor allereerst dus de Republika Srpska, maar ook voor Tsjetsjenie, Taiwan, Baskenland, Abchazie en Friesland ;). Overigens niet voor de Hongaren in Slowakije, waar die nationalistische Slowaken het idee vandaan halen dat de Hongaren los van Slowakije willen voortbestaan is nog altijd een raadsel. Feit blijft, dat het internationaal volkenrecht niet zo duidelijk is, en zonder eensgezinde actie van de internationale gemeenschap voor grote problemen kan gaan zorgen, en derhalve herschreven moet worden.

Als ik dit zo lees denk ik dat dit best eens goed zou kunnen gaan. Alles zal afhangen van de houding van Servië. Waar de presidentskandidaten de afgelopen maanden hebben beloofd dat Kosovo bij Servië blijft.

Maar als het gaat om het bestaansrecht van Kosovo als onafhankelijke staat en economie is het belangrijk dat 90% van de bevolking kosovaar is, en blijkbaar ook voor onafhankelijkheid is. Daarmee verschilt de situatie erg met die in andere regio's waar slechts door delen van de bevolking naar onafhankelijkheid verlangd wordt. Economisch zal het misschien moeilijk zijn. Maar er zijn natuurlijk tal van kleine economiëen die het prima doen. Al zou het enorm helpen als de buurlanden econonomische samenwerking zien zitten. En dat is natuurlijk nog maar de vraag.

Kortom, ik wens de Kosovaren veel plezier in hun eigen landje en hoop dat VN en EU zorgen dat Servië zich er bij neerlegt.

@ Erik: in Kosovo wonen 100% Kosovaren (import daargelaten), alleen 90% daarvan hebben etnisch gezien een Albanese achtergrond en 10% een Servische. Wel belangrijk om te realiseren lijkt me, voor je alle Serven uit Kosovo gaat kachelen.

Ik ga verder geen onverstandige dingen zeggen, aangezien ik er geen biet van af weet.

Rinze schreef: Hoewel ik me afvraag waar ze de ivoor vandaan halen waar JWJ het over heeft, ga ik er van uit dat Kosovo zich de komende jaren economisch sterk zal ontwikkelen met de benodigde economische steun van de EU en anderen.

Ik snap niet dat ik het woord ivoor getypt heb, maar goed. Rinze heeft gelijk.

Er is al een mooie historische schets weergegeven door Arnold dus daar ga ik verder niet op in.
De grap is dat iedereen dus die (enorm positieve) gedachtes heeft over een bloeiend Kosovo als prachtige heilsstaat voor de Kosovaarse bevolking. Mijn inziens is er een te positief beeld ontstaan in het westen, verschrikkelijk gestuurd door de westerse media, waarin het idee ten toon wordt gespreid dat het min of meer logisch is, dat nu het westen ingegrepen heeft en jarenlang de rust en vrede heeft bewaard en geholpen heeft met noodzakelijke economische voorzieningen het wel goed zal komen. De internationale gemeenschap is men liever kwijt dan rijk in Kosovo. Nu moet de EU alles overnemen, een speler waarmee de Kosovaren nog niet echt kennis mee hebben gemaakt. Na de 'vrijmaking' van de VS (die voor Kosovaren voorlopig nog helden zijn) en de onafhankelijkheid is de westerse steun noodzakelijk, maar mijn inziens is het te nadrukkelijk aanwezig. Er wordt teveel bepaald voor de Kosovaren (al zal dit nu langzamerhand veranderen). Alles zit echter nog wel enorm diep. Zodra de Kosovaren wel zelf alles in handen hebben, dan onstaan er nieuwe (dit keer interne) problemen verwacht ik. De volksaard is er eentje van jarenlange emotie en strijd. Dat is niet zomaar verdwenen. C.A. zegt terecht dat er generaties overheen moeten gaan.

Voor militaire acties van Servische zijde, ben ik op dit moment ook niet huiverig. Ze doen er alles aan om na Milosevic voor de rest van de wereld weer een wat positiever beeld neer te zetten. Maar het probleem is juist, dat dit niet lukt, mede door die rest van de wereld. Dat zal dus voor problemen gaan zorgen. Het land komt nog meer in een isolatie met alle gevolgen van dien.

Het idee echter dat men voor de geweldadigheden in Kosovo zelf niet bang hoeft te zijn, omdat de internationale troepenmacht nog gestationeerd is, is gedeeltelijk wel terecht, maar voor een deel ook niet. In 2004 kwam het nog tot forse schermutselingen, terwijl de internationale troepenmacht er bovenop zat. Daarnaast was er op het moment dat ik er was, in Mitrovica (wat Arnold eigenlijk ook aangeeft) nog een behoorlijk grote rel gaande tussen Albanezen en (naar ik dacht) NAVO-commandanten en soldaten.
Het is allerminst rustig. Onderhuids broeit het nog enorm.

In dit topic worden ook al de dilemma’s aangestipt die deze onafhankelijkheidsverklaring kunnen meebrengen voor de gebieden als Republika Srpska, Baksenland en andere gebieden waar seperatische bewegingen actief zijn. In hoeverre kan de internationale gemeenschap de gemoederen bedaard houden. (trouwens een zijweggetje: Arnold geef met een knipoog wel aan dat Friesland daar ook toe behoord, maar zelfs een hoogleraar in Graz had het over de Friezen als mogelijke probleemregio). Er is naar mijn mening te weinig gekeken naar de implicaties die het voor deze regio’s en landen kunnen hebben.

Wat ik echter belangrijk vind, is wat er voor Servië wordt gedaan in dit hele verhaal. Ondanks dat Servië zichzelf in de vingers snijdt, moeten ze opnieuw, zoals vaker in het verleden, een hoop zand happen en worden opnieuw vernederd. Ondanks dat er op diplomatiek gebied wordt overlegd over Servië en het westen, met Verhagen voorop met z’n ‘ik wil de Kosovaarse grondwet kritisch doornemen’, en wordt gedaan alsof men het beste voorheeft, moet toch een trap na worden gegeven aan de Serven. De albanese Kosovaren zijn zeker geen lieverdjes en de wapens, door de VS geleverd, zullen zeker in de toekomst nog voor problemen gaan zorgen. Servië wordt totaal ontleed. Natuurlijk heerst binnen het diplomatieke wereldje het adagium van ‘voor wat hoort wat’ (niet geheel onlogisch), maar misschien moet er eens vanuit een altruïstische benadering naar Servië gekeken worden.

Dat de rechten van de Servische Kosovaren officieel worden beschermd, is een wassen neus. De eerste paar jaren zal er nog wat aan worden gedaan, maar ik durf te beweren dat de spanningen nog veel te diep zitten (aan beide kanten) dat er maar iets hoeft te gebeuren en het weer mis gaat (internationale troepenmacht of niet). Er moet een geestelijk reveil komen bij beide kanten. De moraal binnen beide partijen moet veranderd worden en dat gebeurd niet door de aanwezigheid van een internationale troepenmacht.

Ze moeten gewoon een bankgeheim in leven roepen, worden ze snel rijk van.

Kosovo is een van de meest onderontwikkelde gebieden van Europa.
Een groot probleem van Kosovo is, dat het door zijn onduidelijke status lastig is om buitenlandse leningen en/of investeringen aan te trekken.
Tegenwoordig bestaat een groot gedeelte van de inkomsten van inwoners van Kosovo door illegale praktijken zoals het smokkelen van goederen.
Kosovo heeft te maken met grote werkloosheid, hoge inflatie, veel corruptie en weinig economische groei en een lege schatkist.
Dat het allemaal in een keer beter gaat als ze onafhankelijk zijn is onrealistisch zoals meerdere mensen hierboven mij ook zeiden.
Maar wat is er in mijn ogen nodig om het BBP van Kosovo omhoog te krijgen?
Ik denk allereerst dat de cultuur in Kosovo zo realistisch moet zijn dat ze weten dat ze in een feite een ontwikkelingsland met een gemiddeld BNP van ongeveer 1500 euro per inwoner per jaar, maar ook dat men daar door heeft dat ze het 'geluk' hebben dat ze geografisch gezien nog in een redelijk positieve situatie zitten.

Om dit uit te leggen moet ik eerst een ander onderwerp erbij halen. De groei van de economie van China. Jaarlijks groeit de economie van dit land astronomisch met tientallen procenten. Hierdoor brokkelt de macht van een economische grootmachten uit Europa duidelijk af doordat veel technologie, arbeid, productie en kennis wordt geexporteerd naar China. Dit komt voor een groot gedeelte door de lage lonen die er in China heersen.

Maar wat heeft dit nu met Kosovo te maken?
Om te beginnen is het duidelijk dat Kosovo, om de economie uit het slop te trekken, duidelijk buitenlandse investeringen nodig heeft.
Het blijkt uit het voorbeeld van China dat er behoefte is van bedrijven om producten door goedkope arbeiders te laten produceren.
Hierdoor kun je het Singaporemodel toepassen op Kosovo.
Ik zal ook eerst even uitleggen wat dit inhoud. Singapore is tegenwoordig een rijk land maar enkele tientallen jaren geleden was het ook een ontwikkelingsland. Doordat de regering zich ging profileren als een land waar de lonen laag waren en door bedrijven fiscale voordelen te geven kwamen er al snel veel buitenlandse investeringen die behalve geld ook kennis meenamen. Het geld dat de overheid ontving investeerden ze in onderwijs en infrastructuur. Na verloop van tijd gingen de lonen stijgen en was het geen lagelonen land meer. Door de investeringen in onderwijs en de kennis kon Singapore de omschakeling maken van een Lagelonenland naar een Kenniseconomie.

Dit is in mijn ogen in het kort wat er moet gebeuren met Kosovo. Het enige wat Kosovo niet heeft en wat Singapore wel had, is dat Singapore aan zee lag en zo ook een opslagplaats van goederen kon zijn. Dit is een nadeel van Kosovo. Wat wel een groot voordeel is voor Kosovo, en daarom benoemde ik China eerst al, is dat Kosovo in Europa ligt en dat de Europese grootmachten steeds meer wantrouwen hebben tegenover China. Want wat als de hele handel daar instort of als China machtiger dan Europa word en hebben we niet te weinig controle in China?
Daarom kan het voor een Europees aantrekkelijker zijn om te investeren in Kosovo dan in China als de cultuur van Kosovo(dit houdt in hoe de regering zich opstelt en hoe de inwoners van Kosovo zich opstellen) voor investeringen positief is.

Uiteraard zitten er enkele mitsen en maren aan dit model, zoals het inwoneraantal en de verschillende groeperingen. Maar als dit basisconcept verder wordt uitgewerkt en zeer streng word opgetreden tegen corruptie dan staat Kosovo economisch gezien een stuk gezondere toekomst te wachten. :wink:

Wat ben jij ook een ongelooflijke Bedrijfskunde student he :wink: Ik denk niet dat de Kosovaren nou direct aan dit soort scenario's denken, maar ik vind het mooie ideeen...

Waarom wil Servie nu per se dat Kosovo bij hen blijft? Is dat omdat ze, zoals Arnold het zegt, ze een trauma hebben overgehouden aan het stukje bij beetje verliezen van grondgebied en ze, zoals JWJ het verwoordt, net als in het verleden zand moeten happen en vernederd worden of: is Servie economisch afhankelijk van Kosovo (nee toch?) of: is dat ter bescherming van die 10 procent Servische Kosovaren?

Is het een onnozele oplossing als die 10 procent Kosovaren verhuist naar het Kosovaarse grensgebied tegen Servie aan? Dan trek je een grens eronder en kunnen de Albanese Kosovaren bij Albanie horen. Of kom je dan religietechnisch in de problemen? De oplossing klinkt nogal kinderlijk - al zeg ik het zelf - maar ik ben toch wel benieuwd wat er verkeerd aan is (afgezien van het idee dat 10 procent van 2,1 miljoen inwoners moet verhuizen...)

Ik denk - niet heel verrassend - dat een van de grootste redenen voor het Servisch belang in Kosovo ligt in de geschiedenis. Ze zien het gewoon als hun gebied. Voor hen is het heilige grond. In Kosovo ligt bijvoorbeeld het Merelveld, alwaar de Servische prinsen ten strijde trokken tegen de Turken (en verloren). Hoewel deze slag in 1389 plaatsvond leeft ze nog wel. De datum bijvoorbeeld, 28 augustus, is een terugkerend fenomeen in de Servische geschiedenis en de beleving daarvan. Om een voorbeeld te geven: op 28 augustus 1914 werd de Oostenrijkse kroonprins vermoord door een Servische nationalist. Kosovo is volgens sommige Serven hun geboortegrond en staat voor de ziel van hun natie. Dat vervolgens moslims dit gebied willen overnemen is dan des te pijnlijker.

Vergelijk het met de afscheiding van de Zuiderlijke Nederlanden in 1830. Daar was Nederland ook niet zo maar overheen (getuige de politiek van Willem I, die tot 1839 het leger paraat hield en zo de staatskas ruïneerde).

Om nog in te gaan op je laatste puntje: als de Serven op blijven schuiven zitten ze op den duur in Oekraïne. Op de plaats pas maken zou betekenen dat men de separatisten bevestigt in hun actie.

Ha, nu begint het interessant te worden. Allereerst de reden dat Kosovo bij Servie zou moeten blijven: die ligt misschien deels in het verleden, zoals Ursa beschrijft, maar uiteindelijk vormt dat niet meer dan een ideologische ondergrond voor de gevoelens die er nu heersen. Inderdaad, Kosovo is simpelweg hun gebied, met de Servisch-orthodoxe kloosters en het Merelveld en, niet onbelangrijk, 10 procent mede-Serven. Toch ligt het geheel iets complexer, en dat heeft te maken met hoe de Servische politici hiermee zijn omgesprongen. Al sinds Milosevic zijn dergelijke nationalistische gevoelens aangewend door deze politici, en iedere politicus die nu Kosovo wil opgeven kan het simpelweg vergeten bij de verkiezingen. Zelfs de huidige herkozen president Tadic had als verkiezingsleus: Én Kosovo, én Europa. Overigens zijn aan al deze culturele (ik zou het liever noemen 'identiteits'belangen, tezamen met de traumatische gevoelens dat zij als Serviers tekort gedaan zijn) en politieke belangen ook wel degelijk de economische belangen verbonden van de kopermijnen en dergelijke, zoals Hans al aangaf.

Dan over het verplaatsen van die 10 procent Servische Kosovaren, het lijkt inderdaad een vrij simpele en praktische oplossing. Iets soortgelijks heeft Verhagen enkele maanden geleden ook met z'n mond vooraan betoogd. Het probleem is dat geen van de partijen hiermee akkoord zou gaan: Kosovo is voor de Kosovaren een geheel, net zoals dat dit voor de Serven een geheel vormt met Servie. Bovendien hebben bevolkingsverplaatsingen in het verleden vaak ook slechts tot ellende geleid. Het verdelen van een land langs etnische lijnen is in de huidige internationale politiek een taboe, vanwege de precedentwerkingen die het zou kunnen hebben. Daarbij komt nog een praktisch probleem, namelijk het feit dat die Servische kloosters niet allemaal in het noorden van Kosovo liggen. Erg veel zullen ze er dus niet aan hebben.
Ik zie best mogelijkheden in Kosovo nu als zelfstandige staat, met goede regelingen voor de minderheden, wat dat ook moge zeggen. De woorden van Sejdiu en Tasic hierover, verfoeid door het Westen als terroristen, klinken me tot nog toe vrij positief in de oren, hoewel die van Saakasjvili (Georgie) dat ook deden in het begin...

De bal ligt dan ook deels bij de Servische Kosovaren, in de vraag hoe zij zich op gaan stellen (tot nog toe alleen maar vervelend door die grensposten in de fik te steken), en vooral bij Servie zelf. Daar moeten we de komende tijd naar kijken, wat gaat Servie doen? Waar het Westen 'vroeger' nog toetreding tot de EU als pressiemiddel kon gebruiken om een land zijn wil op te leggen, heeft een groot deel van de Serven daar nu schijt aan. Dit is een enorme blunder geweest van de EU naar mijn idee, en ze zullen toch echt met iets anders moeten komen... willen bijvoorbeeld de Bosnische Serviers zich niet onafhankelijk verklaren. Servie wordt verdeeld door een half pro-EU en half anti-EU bevolking, gereflecteerd in een premier die anti-EU is en een president die pro-EU is.

Waren alle regio's maar zo vreedzaam als Friesland.

Arnold schreef: Iets soortgelijks heeft Verhagen enkele maanden geleden ook met z'n mond vooraan betoogd.

Dat kan ik me niet voorstellen.

Arnold schreef: Het verdelen van een land langs etnische lijnen is in de huidige internationale politiek een taboe, vanwege de precedentwerkingen die het zou kunnen hebben.

Juist.

Arnold schreef: Waren alle regio's maar zo vreedzaam als Friesland.

Ik herinner me een moord bij Dokkum.

haha, kijk jij maar uit met die avatar van je. Als ze je bij BuZa gaan natrekken zullen ze wel wat vragen gaan stellen over je loyaliteit...

Overigens wat Verhagen betreft, het was in september dat hij een splitsing van Kosovo in een Albanees en Servisch deel voorstelde. Niet dat hij het daarmee zelf zo eens was, maar hij wilde de experts vooral prikkelen om 'onconventioneel te denken'... en werd volledig afgebrand.
Meer info in dit artikel uit het NRC:

christuren schreef: Hierdoor kun je het Singaporemodel toepassen op Kosovo. (.....) Dit is in mijn ogen in het kort wat er moet gebeuren met Kosovo. Het enige wat Kosovo niet heeft en wat Singapore wel had, is dat Singapore aan zee lag en zo ook een opslagplaats van goederen kon zijn.

Een heel belangrijk punt vergeet je. Singapore heeft dit alles bereikt door het decennia lange 'dictatorschap' van Lee Kuan Yew. Hij bereikte met zijn beleid inderdaad erg veel en economisch gezien kan zijn beleid als voorbeeld dienen. Echter, een regering die alle tegenstand de kop indrukt, en een oppositie eigenlijk niet laat bestaan (als bescherming voor de eenheid van de natie) is (nog) niet te verkopen in het 'democratische' Westen.
Maar wie weet wat de (voor velen) sympathieke Hashim Thaci nog gaat uitvreten.

Het is net wat je zegt, in feiteheeft de situatie van Singapore 30/40 jaar geleden veel overeenkomsten met de situatie van het Kosovo van Thaci.
Het blijkt gewoon dat het multinationals weinig uitmaakt of er een eenpartij regering aan de macht staat of dat er meer democratie is in een land, als ze er maar voordeel uit weten te halen vinden ze vaak alles best.
Kom je gelijk op het volgende vraagstuk of een democratie nodig is om een land goed te besturen of dat dit door een sterke leider ook prima kan.

christuren schreef: Het blijkt gewoon dat het multinationals weinig uitmaakt of er een eenpartij regering aan de macht staat of dat er meer democratie is in een land, als ze

Dat is waar, maar een beetje multinational ziet ook graag een zekere stabiliteit, en daar is Kosovo vergeleken met Singapore toch een stuk minder rijk van voorzien. En mensen in Kosovo en omstreken verdienen niet veel, maar toch een stuk meer dan in andere landen, voor de lage lonen hoeft een multinational het denk ik ook niet te doen.
En het land ligt in de middle of nowhere op een onbereikbare plaats, geeneens een fatsoenlijke rivier om bootje te varen, de sloebers. Wat dat betreft schopt Singapore al helemaal meer kont.

JWJ schreef: In de media was het afgelopen weekend weer eens zover dat er het eenzijdige beeld gecreëerd werd van de 'kwade' Serven tegenover de 'ongelukkige' Albanese Kosovaren.

Toen ik dit las, dacht ik in eerste instantie aan de Servische misdaden en vervolgens: toch niet meer dan logisch, dat de Serviers in een kwaad daglicht staan? Eigen schuld.
Een artikel in de NRC-next van gisteren zette me aan het denken. Omdat het artikel niet on-line te vinden is, maar wel het lezen zeker waard is, heb ik het hieronder even neergezet.

Servië in beeld: van gastheer tot agressor
In de Kosovo-berichtgeving herleeft het oude vijandbeeld van Servië,
stelt journalist Peter Tetteroo

Vraag eens een Serviër naar Kosovo en je hoort over Albanese vluchtelingen die steeds brutaler werden

Soms is informatie weglaten net zo erg als liegen. De journalistiek schiet dezer dagen herhaaldelijk tekort in de berichtgeving rond de kwestie-Kosovo. De agressie van Servische burgers naar aanleiding van de onafhankelijkheid van Kosovo is de laatste week voortdurend in het nieuws. Waarom het die Serviërs zo hoog zit, blijft onvermeld. Door wezenlijke informatie weg te laten ontstaat een scheef beeld van de realiteit.

Precies zo ging het vijftien jaar geleden in de Balkan-crises. Wij journalisten waren niet geïnteresseerd in de achtergronden van Servische sentimenten. Nadat we gezamenlijk hadden vastgesteld dat de Serviërs zich keer op keer de meest agressieve partij betoonden, durfde bijna geen enkele journalist het nog aan een bericht te maken dat als begripvol tegenover Serviërs kon worden uitgelegd. Nu de regio plotseling weer in het nieuws is, schieten we meteen in de oude reflex.

Toen was het gebruikelijk om Servische agressie gedetailleerd te beschrijven, maar wandaden van de andere strijdende partijen onderbelicht te laten. Het leek wel dat alle redacties in Nederland een code hanteerden die grofweg hier op neer kwam: het leed van Bosnische moslims en Kosovo-Albanezen persoonlijk maken, maar de Serviërs louter als agressors portretteren.

Nu doen we hetzelfde. De afgelopen weken was er nauwelijks een krant, tijdschrift, radio- of televisieprogramma waarin de moeite werd genomen de Servische visie op de gebeurtenissen in Kosovo te beschrijven.

Kortweg komt die Servische zienswijze hier op neer. Van oudsher woont in Kosovo een minderheid van etnische Albanezen. Vanaf 1948 neemt dat aantal fors toe als duizenden Albanezen de dictatuur van Enver Hoxa in eigen land ontvluchten. Zij steken massaal de grens over. Serviërs geven genereus aan deze vluchtelingen. Servische kleine meisjes moeten bijvoorbeeld van hun moeder een paar schoenen geven 'voor Albanese meisjes die niets meer hebben'. De Albanezen leren geen Servo-Kroatisch. De Joegoslavische leider Tito, die op dat moment nog gelooft in een meervolkerenstaat, accepteert de wens voor een eigen Albanese universiteit in Pristina, met Albanese leerboeken en docenten die daarvoor speciaal uit Albanië komen. Gevolg: die universiteit levert duizenden promovendi af die alleen Albanees spreken. In Kosovo is voor hen te weinig werk, met grote werkloosheid en sociale onvrede tot gevolg. De Albanezen krijgen meer kinderen dan de Serviërs (hun geboortecijfer is het hoogste van Europa) en de verhoudingen veranderen snel. Tegelijkertijd verlaten steeds meer Serviërs Kosovo, omdat ze zich bedreigd voelen door de Albanezen.

Het gedrag van Albanezen tegen de Serviërs wordt steeds vijandiger. De lokale Servische bevolking is de agressie zat en maakt zich zorgen om de etnisch-demografische verschuiving in de provincie. Maar dat geluid wordt volledig verstomd door de felheid van Kosovo-Albanezen die massaal de straat op gaan, onafhankelijkheid eisen en de Groot-Albanese gedachte nastreven.

Slobodan Milosevic, op dat moment bezig de absolute macht naar zich toe te trekken, reageert bikkelhard en laat demonstraties met grof geweld uiteen slaan. De autonomie die Kosovo sinds 1974 bij Grondwet geniet, wordt in 1989 teruggedraaid. Elke demonstratie voor de Kosovo-republiek wordt met geweld neergeslagen. Tegelijkertijd voeren Serviërs oorlog in Bosnië en Kroatië. Door een aantal daden van grove agressie keert de wereldopinie zich tegen de Serviërs. De Kosovo-Albanezen ruiken hun kans en de roep om onafhankelijkheid intensiveert. Inmiddels zijn de Serviërs in Kosovo een minderheid: ruim 70 procent is nu Albanees. Maar Belgrado wil niet opgeven.

Het is 1998. Het Kosovo Bevrijdingsleger UCK begint aanslagen te plegen. Nu reageert Milosevic met omvangrijke politieacties en veel geweld. Duizenden Kosovaren slaan op de vlucht. Er wordt gemoord en geplunderd, dorpen gaan in vlammen op. Geschokt door indringende televisiebeelden dwingt de NAVO Milosevic met bombardementen op de knieën. Vanaf dat moment heeft Belgrado niets meer te vertellen in Kosovo. Omdat het zich ooit had opengesteld voor vluchtelingen.

Tot zover de Servische visie op de kwestie. Bovenstaande gebeurtenissen zijn opgetekend vanuit Servisch perspectief, maar worden door historici algemeen niet bestreden. Om dit geluid te horen, hoef je niet naar Servië. Ook in Nederland wonen voldoende Serviërs die dit verhaal kunnen vertellen. Maar: zij worden systematisch niet gehoord. Toen niet, en nu niet.

Journalisten informeren het publiek zeer eenzijdig. De schuldvraag wordt omgedraaid: hoe durven die Serviërs, duidelijk een minderheid, zich te verzetten tegen een overgrote meerderheid die wil waar zij recht op heeft: een eigen staat.

Waarom doen journalisten, met name op televisie, geen poging de andere kant van de zaak te belichten? Omdat de agressie van de Serviërs, bijvoorbeeld de executies in Srebrenica, zo schokkend waren dat wij hen louter als daders willen zien, en niet als slachtoffers. De wandaden van Arkans Tijgers en de troepen van Mladic worden het Servische volk als geheel aangerekend, en daarmee iedere Serviër als individu. Het valt allemaal samen in de verzuchting van een in Nederland wonende Servische: 'Wij zijn jullie nieuwe Duitsers'.

Grofweg deelden de media Serviërs in twee groepen in: de grote massa die achter de wandaden stond, en de enkeling die Servië ontvlucht was en zich openlijk tegen het regime had gekeerd. Dat er duizenden Serviërs waren die het militaire optreden fel veroordeelden, maar wel van hun land bleven houden, was te complex en werd vrijwel niet beschreven. De groep werd uitsluitend als homogene entiteit geportretteerd.

Feitelijk werden en worden Serviërs als individu gediscrimineerd. Dat was frustrerend voor de betrokkenen, maar werkte ook polariserend: het verdiepte de kloof tussen Serviërs en andere Europeanen. In het land zelf versterkte het de vastberadenheid: wij tegen de rest van de wereld. Nu Kosovo opnieuw in de schijnwerpers staat is de journalistieke reflex dezelfde als vijftien jaar geleden. Alle media beschrijven de felheid van de Serviërs, maar niet de achtergrond ervan. Serviërs zijn ook een te mooi onderwerp, zeker als ze vooraan lopen bij demonstraties: ze komen vaak agressief over, koesteren militair vertoon, slaan graag journalisten in elkaar en uiten zich bijzonder fel waar het hun natie betreft. Als journalist word je keer op keer uitgenodigd die elementen als hapklare brokken te presenteren, waardoor bij het publiek de indruk ontstaat dat alle Serviërs zo zijn.

Het is niet de verantwoordelijkheid van journalisten om de problemen van deze complexe wereld op te lossen. Niettemin: onze selectieve berichtgeving stimuleert het sentiment dat Servië van Europa vervreemdt. Dat brengt een oplossing van de huidige crisis niet dichterbij. Zoals een Servische in Nederland verzuchtte: 'Wij zijn jullie nieuwe Duitsers'

Wie is Peter Tetteroo?
Peter Tetteroo (1963) studeerde journalistiek in Tilburg en is al twintig jaar freelance televisiejournalist en documentairemaker. Tetteroo won in 2001 een Emmy Award voor een documentaire over Noord-Korea die hij samen met historicus Raymond Feddema maakte voor het actualiteitenprogramma Netwerk van de KRO. De Emmy is te zien als de Oscar voor tv-programma's. Na zes jaar te hebben gewacht op een visum, kreeg Tetteroo toestemming een aantal Noord-Koreanen te volgen. Zij waren speciaal door de regering aangewezen om met buitenlanders te mogen praten. De bekroonde documentaire is een versie van 32 minuten waarin drie mannen uit Noord-Korea een week lang met twee kleine camera's worden gevolgd. "Het zijn mensen die over hun eigen land vertellen. De kijker moet de beelden zelf interpreteren", vertelde Tetteroo destijds.

In de KRO-documentaire Veroordeeld tot de eeuwige hoop (1997) ging Tetteroo terug naar Srebrenica om na te gaan of de geruchten klopten dat er nog overlevende mannen zouden zijn van het drama. Tetteroo zocht ijverig, maar vond niemand.
In 2005 werd hij weer genomineerd voor een Emmy met een vierluik met portretten van kinderen uit Colombia, Roemenië, Kenia en Oeganda. Deze film won geen Emmy.
Bekijk de film over Noord-Korea via nrcnext.nl/links

Voorbeelden van eenzijdige berichtgeving
Woensdag 20 februari 2008:
Alle media berichten over het uitroepen van de onafhankelijkheid van Kosovo. Er wordt melding gemaakt van fel verzet door een Servische minderheid. Dat die Serviërs ooit een meerderheid waren en in de diepe overtuiging leven door agressieve Kosovo-Albanezen te zijn weggepest, komt niet aan bod.

Donderdag 21 februari:
In het Journaal bericht een verslaggever uit Belgrado via de telefoon dat zijn live-verbinding niet door kan gaan uit vrees voor relschoppers die mogelijk de apparatuur willen slopen. Waarom die relschoppers zo boos zijn op westerse landen blijft onvermeld.

Vrijdag 22 februari:
Kranten berichten over de uit de hand gelopen demonstratie en het geweld dat daar op volgde. Alleen de Volkskrant heeft een achtergrondartikel over de Servische belangen, maar dat belicht de waarde die Servië vanuit historisch perspectief bij het gebied heeft. Dat de Serviërs gefrustreerd zijn omdat ze, vanuit hun optiek, uiteindelijk gestraft zijn voor hun aanvankelijke gastvrijheid, blijft onvermeld.

1992:
Tijdens de oorlog in Bosnië vertelt een Beierse parlementariër dat Servische artsen in Bosnië hondenfoetussen implanteren bij moslimvrouwen. Het nieuws wordt wereldwijd gepubliceerd. De NOS spreekt uitgebreid met de parlementariër en heel Nederland kan alleen maar gruwen van dit vreselijke verhaal. Een GPD-verslaggever doet onderzoek ter plekke en stelt vast dat onafhankelijke artsen het als onzin betitelen. De verslaggever vertelt zijn verhaal op Radio 1, maar geen van de kranten rectificeert de eerdere berichten.

1992:
Het Britse televisiestation ITN toont schokkende beelden van het 'Servische concentratiekamp' Omarska. Achter prikkeldraad zijn Bosnische moslims te zien, van wie sommigen met ontbloot bovenlijf. Een van hen is sterk vermagerd. De beelden gaan de hele wereld over en de vergelijking met vernietigingskamp Auschwitz in de Tweede Wereldoorlog is snel gemaakt. De broodmagere man achter het prikkeldraad wordt symbool voor de gruweldaden gepleegd door Serviërs tegen Bosnische moslims. Pas jaren later komt de waarheid aan het licht: het team van ITN arriveerde in Omarska en trof daar honderden vluchtelingen aan die vrijwillig bij de Servische militaire basis verbleven, nadat zij hun huizen waren kwijtgeraakt.

Op het terrein waar de moslims verbleven bevond zich een brandstofdepot, afgezet met prikkeldraad. De cameraploeg klom over het prikkeldraad en wenkte de moslims dichterbij te komen. Over wat daarna gebeurde, nemen de beelden elk misverstand weg. Hier werd de waarheid bewust gemanipuleerd. Vanwege het veranderde camerastandpunt stonden de mannen plotseling achter prikkeldraad. Op de ruwe beelden is hoorbaar hoe de mannen wordt gevraagd niet te lachen. Ook is te horen hoe de cameraman instructies krijgt: 'Over there, the skinny one'. De tolk vraagt de naam van de magere man, roept hem en vraagt hem vooraan te komen staan. Het beeld dat ITN vervolgens opnam zou historie worden. Jaren later kwam het bedrog uit. De Servische televisie maakte er een documentaire over, met sterk en overtuigend bewijsmateriaal. Die documentaire werd, ook in Nederland, aan journalisten aangeboden. Er was geen interesse. Enkele jaren later zond Tegenlicht van de VPRO de documentaire alsnog uit.

1995
Naar schatting 150.000 Servische burgers worden verjaagd uit het gebied Krajina. De beelden halen nauwelijks de westerse media.

1995
Een groep Servische vluchtelingen die deels op tractoren en deels te voet een brug oversteekt, wordt gebombardeerd. Er valt een onduidelijk aantal doden en gewonden. Op een persconferentie in Brussel vertelt NAVO-woordvoerder Jamie Shea dat het hoogstwaarschijnlijk Servische Migs zijn geweest die de eigen mensen hebben gebombardeerd. Die Migs komen al weken de hangars niet uit, omdat Servië weet dat westerse F-16's hen uit de lucht zullen schieten. Niettemin trekt geen van de journalisten de verklaring van de NAVO in twijfel. Enkele dagen later blijkt dat de NAVO toch een pijnlijke vergissing heeft begaan.

Peter Tetteroo