Hieronder een interessant stuk. Het gaat over dertigers die moeite hebben met de strenge leer van de kerk maar het had volgens mij net zo goed over ons kunnen gaan. Ik herken mij erg in wat de mensen hier zeggen. Frappant dat de Rooms-Katholieke kerk populair is bij twijfelende mensen die wel proberen te geloven maar die zich niet meer herkennen in de orthodoxie van hun ouders en zich ook niet thuisvoelen bij de evangelischen.
Dertigers en de dwangbuiskerk
door Galiëne Gerritsen
Dus dit is het dan, denkt een dertiger. Een huis, een baan, een gezin. Maar waar heb ik het voor gedaan? Met zoveel keuzes binnen handbereik moet er toch meer te halen zijn? Terwijl de twijfel over zijn maatschappelijk succes zich in zijn bestaan invreet, knaagt ook steeds meer de onvrede over de kerk aan het geweten. Nogal wat dertigers laten de kerk - tijdelijk - verwateren.
Suzan de Boer voelt zich platgepreekt. Iedere zondag ging ze naar de Christelijke Gereformeerde Kerk en ervoer hoe vooral de preek haar steeds meer ging tegenstaan. ,,Steeds weer te horen hoe het zou moeten, hoe het voor God het beste is. Het gevoel dat ik daaraan niet kon en wilde voldoen, groeide. Ik was kerkelijk actief in het jongerenwerk, wilde echt mijn beste beentje voorzetten. Maar als je erachter komt dat de angst voor de hel je enige motivatie is, klopt er iets niet. Dat idee zat diep. Als ik het niet zo zou doen als dominee, ouderlingen en andere kerkmensen dachten, was de hel mijn eindbestemming. Geleidelijk aan kon ik daar niet meer tegen.''
Vijf jaar geleden nam ze afstand, gaf zichzelf bedenktijd om uit te zoeken ,,wat ik zélf geloof''. Daarover denkt ze nog, - ,,het wordt geen formule'' - want dat is nou precies wat haar nog meer is gaan tegenstaan aan 'de' kerk. ,,Daar wordt gepreekt over hoe je erover moet denken. En pas je niet binnen dat kader, dan moet je je bekeren, of in ieder geval aanpassen. De kerk geeft weinig ruimte aan veelkleurige denkers.''
Oververmoeid
Een dertiger van nu is groot geworden in een economische bloeiperiode met tal van kansen. Hij heeft zoveel te kiezen, dat hij niet tot een keuze komt. Opleiding, carrière, eigen huis en gezin stonden al snel op de rit. Maar dan? Is dit het? Wat is eigenlijk de zin van het bestaan? En vooral: wat vind ík ervan? Het zijn vragen die voorheen veertigers en vijftigers zichzelf stelden rond de midlifecrisis, maar die nu dus op jongere leeftijd op mensen afkomen, omdat hun maatschappelijke leven zich zo snel heeft ontwikkeld.
Het viel Nienke Wijnants (zelf dertiger) op dat ze steeds meer leeftijdgenoten met 'grote' vragen aan haar tafel kreeg als loopbaanadviseur en psychologe. Als zich te veel opties aandienen, overzien mensen het niet, waardoor ze oververmoeid raken. Een andere groep raakt neerslachtig, omdat een keus voor het één, een keus tegen het andere betekent. Zal ik voor mezelf beginnen? Is het tijd voor een sabbatical, en wat doe ik in die periode? Beginnen we aan kinderen? ,,Als je leeft met het idee dat alles wat mogelijk is, ook moet, en nut moet hebben, stel je jezelf voortdurend voor dilemma's'', licht Wijnants toe. Ze voerde een promotieonderzoek uit onder 1300 hoogopgeleide mensen tussen de 25 en 35 jaar, met minimaal een jaar werkervaring. Van hen had 72 procent last van genoemde dilemma's, bijna een kwart dacht er meer dan eens over na.
Stramien
Voor christenen biedt het geloof een antwoord op zingevingsvragen, zou je denken. Maar als alles ter discussie staat, dan ook dat geloof. Suzan de Boer, Bernard Schermers en Dorien Timmerman zijn dertigers en vinden die levensvragen eigenlijk niet zo belastend. Het zijn de antwoorden die hen benauwen. Vooral zoals die klinken in de kerk waar ze opgroeiden.
Doriens ouders zijn oprecht gelovige mensen in de Gereformeerde Kerk (synodaal) en waren voorheen actief bij de Navigators. Zelf draaide Dorien ook mee in verschillende clubs. Maar toen ze trouwde en zich wilde aansluiten bij een gemeente in haar stad, kon ze geen kerk vinden waar ze zich thuisvoelde. ,,Het stramien 'zo geloven wij het', dat staat me steeds meer tegen. Laatst was er Avondmaal in de Nederlands Gereformeerde Kerk in Houten. De voorganger nodigde iedereen uit deel te nemen, die God hartelijk wil erkennen als zijn Vader en Jezus als Verlosser. Wie daarvan niet zeker was, mocht voorbij laten gaan. De uitnodiging klonk vriendelijk, maar hij ging me recht tegen de haren in. Daar heb je het weer, dacht ik. God nodigt iederéén uit. En hoe ik God zie of invul, moet niet uitmaken. Waarom bepaalt die voorganger dat voor mij?! Alsof er één beeld van God bestaat.''
Spoor
Eigen verantwoordelijkheid, daar draait het volgens de drie dertigers om. Ze vinden dat ze daar maar nauwelijks op aangesproken worden in de kerk. Integendeel, ,,de lijn waarlangs we geloven staat vast, als je ervan afwijkt, sta je met één been buiten'', stelt Bernard scherp. Zijn ouders waren evangelisten en betrokken gelovigen binnen een evangelische gemeente. Bernard volgde in dat spoor. Naast een drukke baan stortte hij zich in het gemeenteleven. Tot hij, geestelijk overspannen, een paar stappen terug moest doen. ,,Op zo'n moment heroverweeg je je keuzes. Steeds sterker drong de vraag zich aan mij op: Waar doen we dit voor? Het ging me opvallen dat christenen in de kerk afhankelijk worden gemaakt van God, zodanig, dat ze niet meer verantwoordelijk zijn voor hun eigen keuzes. Iemand uit mijn gemeente werkte zestig uur per week, terwijl z'n huwelijk stukliep. Of de gemeente voor hem wilde bidden. Nee, denk ik dan, het wordt tijd dat jij andere prioriteiten stelt. Zo waren er legio voorbeelden.''
Hij kon niet meer uit de voeten met ,,dat vergeestelijkte denken''. Hij sneed de band met zijn gemeente door, leest de Bijbel niet meer en bidt ook niet langer. Toch heeft hij het idee dichter bij God te staan dan ooit. ,,Omdat ik zoek naar God en niet leef vanuit het beperkte beeld dat de kerk mij opgedrongen heeft.''
Noten
Het is niet verkeerd dat een gelovige even afstand neemt van 'de kerk van zijn ouders' om te herformuleren hoe hij er zelf over denkt, vindt Stefan Paas, evangelisatieconsulent bij het dienstenbureau van de Christelijke Gereformeerde Kerken. ,,We willen toch een geloof uit het hart, in plaats van een nageaapt belijden? En toegegeven, erg veel ruimte voor anders denken is er in de orthodoxe kerken lange tijd niet geweest. Dat daar nu zoveel deining is, komt denk ik mede doordat er een generatie van zich laat horen die veel noten op haar zang heeft.''
Dat is het grote verschil met de generatie die de structuur van de kerk vormde tot wat ze nu is, weet Paas. Die groep paste zich makkelijk aan, ontleende zijn identiteit aan de ander en voegde zich. Dertigers van nu staan anders in het leven, en dus ook anders in de kerk. Ze zijn hoger opgeleid, wisselen nogal eens van baan en zijn voortdurend over zichzelf in gesprek. ,,Tegelijk heb ik wel zorgen over die groep. Het is de generatie die hunkert naar gemeenschap maar zich niet durft te binden. Uit angst voor beperking. Ik zie veel mensen rondzwerven, een tijdje hier, een tijdje daar. Ik hoop dat bezinning ook leidt tot een daad.''
Bewuste keuzes
Timon Ramaker, directeur van ICS (forum voor geloof, wetenschap en samenleving), wil die zorgen relativeren. Zelf maakte hij ook zo'n periode van bezinning door. ,,Ik heb veel geleerd van de breedte van Gods werk in de kerken.'' Na drie jaar voegde hij zich bij een hervormde gemeente. ,,Twijfel krijgt zo gauw een negatieve lading. Als ik luister naar hoe mijn leeftijdgenoten zoeken, liggen daar oprechte motieven aan ten grondslag. Gemakzucht zie ik weinig. Ik zie mensen die zoeken naar een gemeenschap waar ze zichzelf kunnen vinden, maar waar ze zichzelf ook kunnen geven.'' Als dertigers kiezen, nemen ze een pragmatische insteek. Ze binden zich aan een gemeente die in die situatie bij hen past. Dat kan betekenen dat ze over een aantal jaren opnieuw voor een heroverweging staan. Trouw aan de kerk is minder vanzelfsprekend geworden voor een generatie die vooral bewuste keuzes wil maken, denkt Ramaker. ,,Maar de discussie daarover ligt erg gevoelig. Ik weet niet hoe dat komt. Alsof je alleen maar zwart-wit over keuzes kunt praten, en niet op je beslissing terug mag komen.''
Waarheid
Dertigers willen horen wat geloven in deze tijd concreet betekent, denkt Ramaker. Met dogma's alleen hebben ze niet zoveel, het gaat ook om beleving. Suzan de Boer en Dorien Timmerman bezochten na een lange tijd van 'onthouding' verschillende gemeenten, ,,omdat er toch een moment kwam dat ik me realiseerde: ik red het niet in m'n eentje. Ik wil delen, ik wil leren van een ander die ook op zoek is naar God''. Eigenlijk ziet Dorien dat als een ideaal: een gemeente waar mensen samen optrekken die allemaal hun stukje van de waarheid delen met de ander, en niet pretenderen dé waarheid in pacht te hebben.
Tot haar verrassing 'vond' Suzan het in de Rooms-Katholieke Kerk. ,,De wijding trok me aan. Alle zintuigen werden geprikkeld. De geur van wierook benadrukte de heiligheid, de lofzang de eerbiedigheid.'' Ze ziet haar gang naar de kerk als een moment van bezinning, een godsdienstoefening voor je geestelijk leven. Maar of ze naar de Rooms-Katholieke Kerk blijft gaan, is niet gezegd. ,,Alles staat open. Ik weet wel, dat ik me niet meer laat binden zoals ik ooit gebonden was. Voortaan sta ik voor mijn eigen keuzes.''
...als je leeft met het idee dat alles wat mogelijk is, ook moet, en nut moet hebben, stel je jezelf voortdurend voor dilemma's...
...Bij mij staat niet langer de vraag centraal wat God met mijn leven wil, maar hoeveel ruimte ik Hem wil geven...
Ik kan niet zoveel sympathie opbrengen voor het slappe postmoderne gepraat over je eigen beleving. Eigenlijk moet je bij zo'n artikel ook andere dertigers aan het woord laten, namelijk de mensen die zich wel thuisvoelen in de kerk en die niet zo zwabberend op zoek zijn naar geluk. Ik denk dat die in de meerderheid zijn, maar daar kom je dan niet achter, omdat altijd een blik probleemgevallen opengetrokken wordt voor dit soort artikelen.
Hoezo zijn dit nou weer probleemgevallen? En waarom ben je slap als je gevoel de ruimte geeft in je bestaan? Het lijkt mij juist zaak gevoelens rationeel een plaats te geven, iets wat personen in het artikel volop aan het doen zijn. Jouw boude opmerkingen laten maar weer eens zien dat voornoemde personen een punt hebben. Zij denken immers zelf na, iets wat niet van jou gezegd kan worden op het moment dat je zo een opmerking plaatst.
of zo'n opmerking nou meewerkt aan een open discussie kun je jezelf afvragen...
de opmerkingen van luuk staan echter ook niet bol van de gedegen argumentatie. weer zo'n typisch geval van van welles nietes en moddergooien...
Als je in de kerk alleen maar hebt geleerd de leer te reproduceren, dan verbaast me dit niet erg. 'Geloven' en 'naar de kerk gaan' is dan alleen maar een verpakking, de inhoud is er niet. En dan word je 'geloofsleven' vanzelf inhoudsloos: iets wat er niet is kun je ook niet krijgen dan. Het is dan ook niet leuk om naar de kerk te gaan: je ervaart het als een dwangbuis, omdat je niet snapt wat de kern is. Het geloof is niet doorleefd, maar een theorethische aangelegenheid. En omdat het niet in je hart zit komen regels en principes dwangbuisachtig over omdat je jezelf het idee erachter niet hebt eigen gemaakt.
Als je jezelf het geloof hebt eigen gemaakt heb je van deze problemen veel minder last. Binnen de Gereformeerde Kerken (vrijgemaakt) is er de laatste 10 jaar veel meer aandacht voor dit aspect van geloven. Geloven is niet theorie, maar iets persoonlijks. Een relatie tussen God en jou. Het volgens van regels en principes is iets dan vanzelf uit jezelf komt. Het is geen dwangbuis, maar het volgen van Christus. En dat doe je dan uit liefde, geheel vrijwillig.
En ik geloof niet dat dit mensen zijn die 'probleemgevallen' zijn, meer mensen die veel weten over God, en er dan denken te zijn. Dit werd ook jarenlang van de kansel gepreekt, dus heel raar is het idee niet.
Pas als je God als Persoon, specifieker als Vader leert kennen door het unieke offer van onze Heiland kun je ook iets met je geloof doen. En ik merk bij veel mensen van mijn leeftijd dat ze met dit laatste niet zijn opgegroeid/opgevoed. Terwijl dit juist het essentiële deel van het christendom is.
Dus het is een gevolg van een foute koers in het verleden, die al wel hersteld is, maar waar heel veel mensen nog mee zitten. Het is dus goed om voor die groep extra aandacht te hebben en ermee te praten.
ze hebben toch een probleem dat anderen niet hebben? tsja...
nu trek je wel erg snel conclusies over wat luuk schrijft. hij zegt toch nergens dat je slapt ben als je je gevoelens de ruimte geeft?
daarbij zijn gevoelens vaak wisselvallig. als ze de basis zijn van belangrijke dingen, sta je redelijk wankel. vgl de uitspraak 'angst is een slechte raadgever'.
zie beuzzies post
zelf heb ik het idee dat veel mensen gewoon geen duidelijke keuzes maken en daardoor het overzicht verliezen over hun leven. fftjes heel kort door de bocht.
Ik vond de post van Luuk erg ongenuanceerd en kwetsend naar andere mensen toe en heb er daarom eerst maar niet op gereageerd omdat ik dan heel grof zou worden. Ik ben het met Rik eens en vind zijn reactie heel fatsoenlijk. Ook ben ik het op dit punt best wel met Inge eens wat misschien wel een klein wonder genoemd mag worden. Ik wil hier echter aan toevoegen dat ik van mennig ben dat er ook meer theologische speelruimte moet komen omdat de mensen die ietwat kritischer denken (Luuks probleemgevallen) anders weggejaagd worden.
"Ik hoop dat bezinning ook leidt tot een daad" (Stefan Paas) Volgens mij heeft hij daar wel de diepere laag te pakken, het is namelijk de vraag of de mensen uit het artikel wel echt een keuze willen maken. Daarmee is het ook de vraag of meer theologische ruimte dan wel echt de oplossing is. Het is trouwens unfair om het willen hebben van meer theologische speelruimte te koppelen aan een idee van kritischer zijn. Zelfs met mijn kritische geest :wink: steiger ik niet meteen als ik een uitnodiging krijg om aan het avondmaal te mogen deelnemen en de formulering van een predikant staat mij niet aan.
Is dat niet een beetje kort door de bocht?
Ik krijg een beetje de indruk uit jouw posts, dat je belijdend lid bent van de GKv, maar het niet met de uitgangspunten van deze kerk eens bent, en de kerk liever richting PKN en NGK ziet ontwikkelen.
Waarom heb je dan belijdenis gedaan in de GKv en niet bij de PKN of NGK? :roll:
Als je belijdenis doet in een kerk, dat probeer je je er toch op een positieve manier voor in te zetten? En als je andere kerken achteraf beter vindt, dan ga je daar toch heen? Ik snap het allemaal niet zo goed...
Als je niet als vrijgemaakte geboren bent snap je dit inderdaad niet.
Als baby van drie dagen was Vriend Klei nog vrijgemaakt in hart en nieren.
Naar analogie van Ps. 139 :)?
Ik bedoel hiermee dat onze kerk veel meer dan andere kerken een bepaalde identiteit heeft die ze naar buiten uitdraagt maar waar de leden ook mee zijn besmet. Dat heeft o.a. te maken met de hoge verzuilingsgraad die onze kerk zo lang kenmerkte.
Als je als CGK'er NGK'er wordt dan doet men daar niet zo moeilijk over maar als GKV'er NGK'er wordt wel. Als je naar een andere kerk gaat blijf je toch (een beetje) vrijgemaakt. Ik voel mij vrijgemaakt hoewel ik al lang niet meer in bepaalde leerstellingen geloof.
Ik ben ook lid van de GSV die volgens mij nog steeds een vrijgemaakte studentenvereniging is. Een punt zetten achter de vrijgemaakte kerk is ook afscheid nemen van een bepaalde gemeenschap waarmee ik mij verbonden voel. Hoewel ik misschien nog een keer lid van de NGK of PKN word zal ik dat niet 1-2-3 doen.
Ook speelt mee het idee dat we de kerk zijn met de enige ware leer. Hoewel ik dit in theorie al heel lang niet meer geloof zit er toch een stemmetje in mijn hoofd die mij een schuldgevoel aanpraat als ik een beetje kritisch ben, te erg afwijk van de gangbare opvattingen. Dit schuldgevoel is natuurlijk aangepraat maar ik denk dat veel mensen hier last van hebben, met name de mensen die nogal streng zijn grootgebracht in de leer. Inge is niet vrijgemaakt opgevoed en heeft hier dus geen last van.
Wat betreft dat gemeenschapsidee: is dat nu juist niet de basis van wat in de Bijbel voor een gemeente wordt gezien? Ik zie daar het probleem niet van.
Wat betreft de leer: Er is gelukkig de afgelopen jaren heel wat meer discussieruimte gekomen. Misschien niet zoveel als sommige mensen graag zouden willen, maar vergeleken bij een jaar of 20 geleden is het al een behoorlijk radicale verandering. Het enige-ware-kerkidee wordt volgens mij al bijna nergens in de kerk expliciet uitgedragen. Er is ook best een stuk meer openheid naar andere kerken gekomen. Maar ja, sommige dingen veranderen langzaam. Geduld is een schone zaak...
Aan de andere kant: hoeveel speelruimte wil je hebben? De kerk heeft wel een bepaalde basis en het is volgens mij ook helemaal niet verkeerd om als kerk een bepaald leerbasis te hebben waar je met z'n allen in principe achter staat. Al is het alleen maar om niet in allerlei interne discussies verzeild te raken.
Hoewel ik persoonlijk wel sympathie heb voor de NGK, gaat de PKN mij toch echt te ver. Al verschilt dat wel plaatselijk. Maar als je in de kerk al ruimte gaat laten voor het ontkennen van wat Christus heeft gedaan en wie hij was, dan ben je sowieso de basis en het bestaansrecht van je kerk al kwijt.
Dus ja, ik hoop dat wij qua soepelheid wat richting NGK gaan. Maar zou m'n eigen kerk er niet snel voor in de steek laten. Daar is dat gemeenschapsidee mij te belangrijk voor.
Als je als GKV'er (of als orthodox opgevoed gelovige) twijfelt hoop je dat je begrepen wordt door de gemeenschap waarmee je je verbonden voelt. Helaas is dit begrip er vaak niet en word je een probleemgeval genoemd of erger.
Verder ben ik het met je eens dat we meer richting de NGK moeten. Daar heb je ook vrouwen in het ambt en worden praktiserende homoseksuelen de ruimte gegeven.
Ik snap het inderdaad niet. De GKv is geen staatskerk, je word niet vervolgd als je er niet lid van bent. Kortom: lid zijn van een kerk is vrijwillig.
Als mijn vrienden zijn geboren GKv-ers, sommigen zijn GKv-er gebleven, anderen zijn lid geworden van een andere kerk omdat ze de kerk te beperkend vinden.
En hoezo 'word je als vrijgemaakte geboren'? Dat is toch iets waar je uiteindelijk zelf voor kiest, niet een of ander onafwendbaar noodlot? Volgens mij overdrijf je, Klei!
Mijn post was inderdaad ongenuanceerd en onbeargumenteerd. Als ik besluit te posten wat ik van iets vind, moet ik dat zelf weten. Als ik jullie een argumentatie onthoud, moet ik dat ook zelf weten. Ik was gewoon ge-ergerd door dat artikel.
Dit noem ik 'zwabberend op zoek zijn naar geluk'. Dit is onversneden consumentisme.
Het zijn dit soort zinnen die me tegen de borst stuiten. Stelt het dan niks meer voor, dat we samen een belijdenis hebben, die we baseren op de bijbel? Wij hebben de waarheid niet in pacht, maar God wel. En de belijdenis haalt alle informatie uit Gods woord. Zou je je daar dan niet aan verbinden als gehoorzaam kind van God? Het slappe en postmoderne aan het artikel is de ondertoon van eigenwijsheid: "Ik maak zelf wel uit, wat ik geloof, ik maak mijn eigen keuzes en flik het eens om je daarmee te bemoeien."
Ik geef toe dat ik de discussie voor deze post niet echt structureel geholpen heb (hoewel er pas na mijn post een discussie op gang kwam). Ik voel me vrij om ongenuanceerd te reageren, maar als ik kort na mijn reactie weer op het forum was geweest, had ik het allemaal kunnen toelichten, hetgeen ik nu dus doe. Ik zal nu de rest van de discussie lezen en eventueel daarop reageren.
Het zou me wat zijn als een kerk haar kerkverlaters niet als probleemgevallen zou zien. Niet omdat deze mensen minder zijn dan andere, maar omdat kerkverlating een groot probleem is voor de verlaten kerk!