Amicae amicique,
nu ons kleine kikkerlandje weer eens in rep en roer is omtrend de actie van Yvette Lont, de reacties daarop niet van de lucht zijn en zelfs de grote Vriend Klei zich waardig acht er een stukje over te schrijven, wil ik me wel eens verdiepen in deze materie. Niet zozeer over wat de Bijbel nou wel en niet zegt over homoseksualiteit. Maar over het verschil tussen rekkelijken en preciezen. Ik ben er zelf namelijk nog niet helemaal over uit. In hoeverre kun je je geloofsprincipes toepassen in de politiek? Moeten politieke standpunten bijvoorbeeld van elke religieuze connotatie ontdaan worden? En: in hoeverre kun je geloofsprincipes invoeren in je eigen partij, in dit geval: de ChristenUnie? Is de partij dan een gemeente geworden?
En als ultieme vraag: hebben we als christenen überhaupt het recht om met een meerderheid achter ons geloofsbepalingen (zoals: niet werken op zondag) op te leggen aan niet-gelovigen?
Ik vind het zelf een interessante maar ook moeilijke kwestie. Daarom ben ik wel benieuwd hoe er binnen de vereniging over deze zaken nagedacht wordt. Komt u maar!
Enkele bronnen:
http://www.gristelijk.nl/ja/index.php?o ... iew&id=664 (discussie op een christelijk apologetisch forum) http://www.geenstijl.nl/mt/archieven/1078771.html (discussie op geenstijl.nl (naam zegt genoeg, bad language included)) http://www.trouw.nl/deverdieping/podium ... uid_opinie (artikel van amice Klei in Trouw, met reacties) http://www.nd.nl/htm/dossier/homoseksua ... 71105c.htm(artikel van Krijn de Jong in het Nederlands Dagblad, zie voor het hele dossier over de 'kwestie-Lont' )
Interresante materie. laat ik daar nou net een artikeltje over aan het schrijven zijn.
Ben benieuwd, Fop! Ga je het ook hier plaatsen, of een linkje neerzetten?
Ik merk dat het hier nog niet echt storm loopt, wellicht is het onderwerp van de discussie wat te abstract. Daarom wil ik een dezer dagen met een mooie casus komen, aan de hand waarvan we het dan over de diepere lagen kunnen hebben. Ik ben heel benieuwd hoe er binnen de GSV over dit soort dingen gedacht wordt. Wij zijn immers wel de Kars Velings van de toekomst.
ik denk dat heel veel christenen al moeite hebben met het consequent toepassen van "gedragsregels", "afspraken", die hun oorspong hebben in de bijbel. Ik denk dat het dan helemaal moeilijk is om de principes die je zelf hebt maar niet houdt te projecteren op anderen.
Als je je principes duidelijk hebt, wordt het een ander verhaal, dan sta je als groep sterk in het verdedigen daarvan. Het probleem van de ChristenUnie is, dat er te veel discussie gaande is over de "mores".
Je stelt 2 vragen: Of het oké is dat de Christenunie bepaalde geloofsprincipes wil doorvoeren in hun partij en of de christenunie deze principes ook mag toepassen in de landelijke politiek, waar je met veel mensen werkt die niet geloven.
De Christenunie wil naar buiten toe communiceren dat ze een christelijke partij is. Hoe kan dat anders wanneer dat uit het gedrag van de kopstukken niet blijkt?
Lastig wordt het dan om de grens te trekken tussen wat wél en wat niet mag. Het is natuurlijk ondoenlijk om over alle (vaak moeilijke) kwesties een diepgaande ethische beschouwing te houden en om dit snel te doen (kerken zijn er vaak nog niet uit).
Wat dit alles compliceert, is dat iedereen ook nog eens iets ze zeggen wil hebben over alle kwesties; iedereen is gezegend met een groot intellect en kan prima zelf een oordeel vellen inzake allerlei ethische kwesties. Wat tot gevolg heeft dat het moeilijk is om concensus te bereiken. Nu zijn dergelijk zaken prima te beslissen door te gaan stemmen, maar voor een aantal zal het er dan moeilijk ingaan dat stellig verkondigd wordt dat "als je een ijsje eet op zondag, er dan geen plaats meer voor je is in de CU".
Praktischer zou het dan zijn als je een raad van wijze heren en/of dames zou hebben die in dergelijke kwesties uitspraken zou kunnen doen. We vertrouwen er dan op dat God hen daartoe heeft geroepen en dat ze Gods wil zullen verkondigen. Er wordt dan snel duidelijk waar je als CU voor staat, plus dat je radicaliteit niet in gevaar komt door postmodern gewauwel.
Een vraag voor Ursa: Kun je jezelf als christen presenteren wanneer er geen concensus is omtrent ethische zaken? Wanneer er veel speelruimte blijft om er het jouwe van te denken? Wanneer je niet kunt vaststellen dat bepaalde zaken not done zijn?
Waarom zou het een probleem zijn om als christelijke politici een christelijk gedachtengoed te verkondigen? In de praktijk zal de CU vaak het onderspit delven wanneer het gaat om het te maken beleid, aangezien de meeste stemmen gelden. Het lijkt me sowieso niet erg om christelijke standpunten neer te zetten, gezien wij als christenen ook vaak genoeg worden geconfronteerd met onchristelijke standpunten.
Als ik jullie was zou ik even het boek van André Rouvoet 'het hart van de zaak. Over de betekenis van geloven in de politiek' lezen. In dit kader uitermate relevant.
Harm, ik ga het artikel hier maar niet posten daar is ie te lang voor en ik zou niet weten hoe ik een link moeten maken naar een wordbestand.
Wil je het trouwens vooral hebben over het verschil tussen rekkelijken en preciezen - ik neem aan dat je hiermee het verschil bedoeld tussen pragmatisme en bijbelvastheid van christelijke partijen/politici - of meer over de vraag of je uberhaupt christelijke normen en waarden mag opleggen aan het niet-christelijke deel van de bevolking?
Uiteraard hebben we het recht om (met een meerderheid achter ons) 'geloofsbepalingen' op te leggen aan niet-christenen. Zo werkt de democratie namelijk. De meerderheid beslist. Net zoals de (niet-christelijke) meerderheid nu allerlei niet-christelijke elementen heeft doorgevoerd.
Ten diepste zit er ook geen verschil tussen of je de principes die je toepast in de politiek afleid van je religieuze levensbeschouwing of je niet-religieuze levensbeschouwing (socialistische of liberare).
Nemo, waarom mag je eigenlijk geen ijsjes eten op zondag?
Je kunt je principes wel duidelijk hebben, maar je er nog niet aan houden. Dat heeft op zich weinig met duidelijkheid te maken. Ook een dief kan prima zeggen dat stelen slecht is. Daarnaast kan ik me overigens prima voorstellen dat je principes die je zelf niet houdt - terwijl dat wel zou moeten volgens jezelf - oplegt aan anderen. Hypocrisie heet dat.
Het probleem is dat 'Bijbelse' principes verschillen per persoon of, per kerkverband. Een kerk als de GKv kan wel een bepaalde ethische lijn uitstippelen, waar iedereen binnen de kerk zich dan aan houdt. Andere kerkgenootschappen zijn daar echter weer veel minder duidelijk in. Daarbij verschilt de interpratie van zo'n ethische lijn ook weer per persoon. En dan zijn we nog niet klaar: de Bijbel zelf spreekt over het verschijnsel van 'sterke' en 'zwakke' christenen, met verschillende principes. Stel je bijvoorbeeld voor dat Yvette Lont een motie had ingediend om te regelen dat alleen vegetariërs bestuursfuncties mogen hebben in de partij, dat is immers Bijbels...
Ik denk wel dat je als partij zekere eisen mag stellen aan je leden, zeker die in bestuursfuncties. Een lid van een liberale partij gaat ook niet zomaar de barricaden op bij een of andere staking. Mijn vraag is alleen: in hoeverre kan en mag dat? Waar ligt de grens met een gemeente, dat er tucht uitgeoefend wordt? Hoeveel kun je vragen van de mensen die hetzelfde doel dienen? Bij een christelijke partij wordt dit nog weer gecompliceerder, want je hebt religieuze regels (die gelden voor personen) en 'politieke' regels.
Een soort raad is een idee, die dan een standaard van Algemeen Geaccepteerd Christelijk Gedrag samenstelt, heel basic, waar alle christenen het mee eens zouden kunnen zijn. Als dat niet lukt, stel dan geen regels: je bent een politieke partij, een actiegroep die een bepaald deel van de bevolking vertegenwoordigt, en geen gemeente. Binnen een gemeente kunnen mensen elkaar op gedrag aanspreken. Uiteindelijk is het echter iets tussen mens en God. Dat is ook reden dat ik er tegen ben om te verbieden dat mensen die een bepaalde levenspraktijk hebben geen functies mogen bekleden binnen een partij.
Zowel persoonlijk als algemeen: jazeker. Je bent namelijk een christen omdat je de Christus, Jezus volgt. Dat heeft bepaalde consequenties voor je gedrag. Dat over die consequenties geen consensus is, doet niets af aan je persoonlijk geloof. Het lijkt me trouwens sterk dat er geen 'basis' is waarover (veel) christenen consensus hebben gevonden (neem bv. de 10 geboden of de samenvatting daarvan).
OK, prima: je mag best als christelijke partij christelijke standpunten uitdragen. Maar christelijke standpunten gelden vaak alleen voor gelovigen. Hoe kun je die dan toepassen op de maatschappij? Stel: je hebt de meerderheid van de bevolking achter je en je zegt: 'op zondag mag er niet gewerkt worden (uitzonderingen daargelaten) want dat is de wil van God'. Daarmee ga je toch gewoon voorbij aan een deel van de bevolking waarvoor dat gebod gewoon niet geldt, omdat ze een andere religie aanhangen of heiden zijn? Daar wringt w.m.b. behoorlijk de schoen. Prima als je politiek bedrijft vanuit christelijke principes, zoals rechtvaardigheid, rentmeesterschap e.d. Je mag wat mij betreft best zeggen: op zondag hebben we een vrije dag, dat zorgt voor rust en ontspanning en bevordert het geluksgevoel binnen de maatschappij, waardoor mensen met meer plezier hun werk doen. Maar als je dus bepaalde principes hebt op basis van je geloof, kun je die - vrees ik - niet toepassen op niet-christenen (zie bijv.: ).
Die eerste vraag is meer een uitwerking. Mijn vraag is ook in hoeverre je die christelijke principes in een christelijke partij kunt toepassen. Vervolgens komt de vraag of je daar 'statisch' (Bijbelvast) of pragmatisch (soms ook heel Bijbels) mee om moet gaan. In tijden van nood worden er soms toonbroden gegeten. ;)
Daar heb je een punt: als je de meerderheid hebt kun je dingen doen, dat is democratie. De mogelijkheid is er, maar willen we die mogelijkheid gebruiken? Dat is voor mij de vraag: kun je geloofsprincipes aan anderen opleggen? Daar zet ik hele grote vraagtekens bij.
Verder over christelijk vs. niet-christelijk: dat lijkt me een flauw onderscheid. Er zijn genoeg maatregelen die niet uit de christelijke overtuiging genomen zijn maar waar een christen het prima mee eens kan zijn.
Klopt. Ieder heeft het recht bepaalde beleidspunten of principes af te leiden uit zijn of haar overtuiging. Het socialisme en liberalisme zijn echter al ideologieën die gericht zijn op de inrichting van de staat. Het christendom niet; dat richt zich op de gemeente. Daarom vind ik dat als je met christelijke principes aan komt zetten, je ze toepasbaar moet maken op een seculiere samenleving. Als je kijkt naar de brieven van de apostelen: ze geven vooral adviezen voor het samenleven als gemeente en voor de gelovige persoonlijk en niet voor de inrichting van een christelijke staat. Hun uitgangspunt is een seculiere, sterker nog: een heidense, samenleving.
Het opleggen van de christelijke mening aan niet-gelovigen is één van de kwesties waarbij ik me vaak stoor aan het standpunt van medechristenen.
Ik hoor vaak dat het wenselijk is om daden die in onze ogen een zonde zijn maar maatschappelijk breed zijn geaccepteerd toch te laten verbieden, althans daarna te streven. Ik vraag me dan af of we goed bezig zijn. We zijn dan bezig om onze ideologie op te leggen aan mensen die daar helemaal niet op zitten te wachten. Net zoals Nebukadnessar al zijn onderdanen dwong voor het gouden beeld te knielen, willen wij iedereen volgens onze bijbelse wetten laten leven. Het neigt in mijn ogen naar fundamentalisme. Stel dat de ChristenUnie en de SGP samen een meerderheid krijgen in de kamer, gaat nooit gebeuren, maar toch, stel dát. Gaan we dan de rest van Nederland onze gebruiken opleggen, zodat officieel de hele samenleving christelijk leeft, maar er eigenlijk een enorme groep toch lak aan die regels heeft, stiekem ‘zonden’ doen of toch maar morrend de nieuwe wetten aanvaardt? Volgens mij zal er geen enkel persoon ook maar een beetje meer van God gaan houden als we ons als christenen zo opstellen.
Het lijkt me veel beter als we ons als christenen opstellen als een groep mensen die de discussie aangaat zonder belerend te zijn. We moeten zelf het goede voorbeeld geven in een christelijke levensstijl, en de wetten van God zo presenteren aan de mensen dat ze vrijwillig deze aanvaarden. Laat zien wat het belangrijkste is voor een christen naar de samenleving toe: naastenliefde. Dan maak je de samenleving echt christelijker, niet door democratie als machtsmiddel te gebruiken, de Top-2000 verkiezing te verpesten, of een concert te laten verbieden omdat niet alles wat zich op het podium zich afspeelt ons aanstaat.
Hoe moet de ChristenUnie dat invullen? Door zelf te zijn zoals de samenleving moet zijn volgens de bijbelse leer, niet door wetten die puur uit christelijk oogpunt en niet uit het sociale voortkomen erdoorheen te proberen te drukken. Ik denk daarom dat er zeker wel criteria kunnen zijn waarin een CU-bewindspersoon aan moet voldoen. Maar het lijkt me dat je sowieso geen lid wil zijn van de ChristenUnie als je niet aan deze criteria voldoet. Wie wil er nou als praktiserend homoseksueel gemeenteraadslid worden voor een partij waarin twee derde van de mensen jou gedrag niet accepteert? Daarom was de motie van Lont bij voorhand als overbodig, in principe hoeft deze kwestie niet aan de orde te zijn door het zelfregulerende karakter van de partij.
Helaas zie je ook dat andere partijen zonder pure noodzaak maar vanwege pure principes die in strijd zijn met de christelijke ons als christenen het leven zuur proberen te maken. De subsidiestop voor de SGP en het dreigen met dezelfde behandeling voor de CU mocht Lont’s motie er doorheen komen zijn daar voorbeelden van. Laten we hen tonen dat we wel verdraagzaam kunnen zijn.
(Ik bedoel met WIJ dus telkens christenen, excuses voor de niet-christenen binnen de GSV die zich misschien wat buitengesloten voelen, ook wil ik zeggen dat ik vóór dit soort inhoudelijke topics ben)
Tuurlijk willen we die mogelijkheid gebruiken. Je bedrijft toch christelijke politiek omdat je gelooft dat dat goed is voor de samenleving en voor de mensen. Eén dag in de week niet werken om bij te kunnen komen van de 24-uurs economie is niet alleen goed voor christenen, maar voor iedereen. Over wat voor 'geloofsprincipes' heb je het dat je het zo bezwaarlijk vindt deze aan anderen 'op te leggen'.
En andersom geldt dat natuurlijk ook. Maar ik bedoelde dit alleen maar als voorbeeld van hoe de democratie werkt.
De apostelen hadden inderdaad te maken met een heidense samenleving, maar Nederland en de andere europese staten zijn gebasseerd op het christendom. Europa is hartstikke christelijk, en de democratiën zijn allemaal ontstaan in de periode dat het christendom dominant was en iedereen zich christelijk noemde.
Hoezo was het uitgangspunt van de apostelen een seculiere, heidense samenleving? Het christendom was weliswaar nog spiksplinter nieuw, maar de apostelen werden de wereld ingestuurd met een boodschap die die heidense samenleving zou veranderen. Hun boodschap was gericht op de persoonlijke bekering en geloof van mensen, maar al die mensen zamen vormen weer de samenleving.
Je redeneert hier als een D'66-tiger Harm 8) Wat bedoel je precies als je zegt dat je christelijke principes toepasbaar moet maken op een seculiere samenleving?
Met alle respect C.A. maar ik vindt dit een nogal vreemde redenering. We hebben het over de politiek en over de inrichting van onze democratie, en daarin is het nu juist de bedoeling dat iedere groep zijn ideologie nastreeft en deze via democratische weg probeert 'op te leggen' aan anderen' (lees: probeert om te zetten in beleid en wetgeving). Als dat volgens jou niet goed is dan is het ook niet goed dat de SP zijn socialistische ideologie naastreeft en probeert 'op te leggen' aan mensen die daar helemaal niet op zitten te wachten (zoals ik).
Je verhaal over Nebukadnezar is natuurlijk belachelijk. We willen mensen niet dwingen te geloven of iets dergelijks. Christelijke politiek houdt wat mij betreft in dat je met het algemeen belang in het oog de samenleving naar christelijke normen en waarden probeert in te richten omdat je gelooft dat dat goed is voor de samenleving. Jij doet net alsof de christelijke politiek niets anders is dan één grote verkapte evangelisatie aktie waarbij we maar beter geen christelijke wetten moeten invoeren omdat mensen daardoor waarschijnlijk niet meer van God gaan houden.
En als de ChristenUnie en de SGP samen een meerderheid krijgen dan zit de meerderheid van Nederland blijkbaar te wachten op christelijke wet- en regelgeving, anders hadden ze wel op andere partijen gestemd. Zo werkt de democratie. Net zoals er nu koopzondagen zijn ingesteld omdat de meerderheid daar voor was, terwijl ik er helemaal niet op zat te wachten. Ik heb dat te accepteren, maar het idee van democratie is dat Rouvout vervolgens voor mij in Den Haag gaat roepen dat het beter is om de koopzondagen weer af te schaffen.
Volgens mij was uit een onderzoek gekomen dat slechts 1/3e van de ChristenUnie aanhang daar problemen mee heeft, en 2/3e niet.
fopschipper slaat spijkers met koppen in zijn reactie op C.A. Ik had een soortgelijk antwoord in gedachten na het lezen van CA's post. In de democratie is het inderdaad zo dat iedereen zijn eigen ideologie naastreeft.
Het eerste deel van je zin klopt. Het tweede niet, dit was slechts 54%. De rest weet het denk ik (nog) niet.
Voor de mensen die de Netwerk-uitzending hierover gemist hebben klik .
Je legt hier de vinger precies op de zere plek, Fop: er is w.m.b. een groot verschil tussen aan de ene kant de zondag opleggen als gebod van God, en aan de andere kant vanuit de redenering dat een vrije dag per week goed is voor de samenleving (dan maakt het nog niet eens uit welke dag). Het ene is een religieus gebod, het andere een praktische maatregel. Welnu, ik vind het prima als we christelijke principes gebruiken om een maatschappijvisie op te baseren. Maar religieuze geboden, de enkel gelden voor gelovigen, kun je niet opleggen aan een complete maatschappij, ook niet als 51% bestaat uit gelovigen. Tenminste, zo zie ik het. Wat zouden daar de redenen voor zijn? Het voorkomen van zonde? Eer doen aan God? Ik denk dat als je alleen de bepalingen overbrengt en niet de religie zelf, je verkeerd bezig bent.
Om een voorbeeld te geven: de 10 geboden. Sommige daarvan kun je prima invoeren (niet stelen, niet doden) maar neem regel 1: 'Gij zult geen andere goden voor Mijn aangezicht hebben'. Oftewel: dien alleen God. Maar zo'n regel geldt dan toch alleen voor mensen die al in God geloven? Mensen die niet of anders geloven kunnen niet alleen God dienen omdat ze simpelweg niet geloven in Zijn bestaan.*
Om het voorbeeld van de zondag er bij te halen: wij zijn in onze maatschappij gezegend met een vrije zondag. Die hebben we echter niet nodig. Het christendom heeft in haar eerste drie eeuwen prima gefunctioneerd zonder een door de overheid vrijgegeven zondag. Oftewel: maak onderscheid tussen religie en politiek. Kan moeilijk zijn als Hollander, we hebben immers een calvinistische oorsprong, maar misschien gaan we wel weer terug naar de situatie zoals die was ten tijde van de tweede eeuw in het Romeinse Rijk (liefst zonder vervolging). Dat boeit mij op zich weinig: zondag rustdag is een persoonlijk iets (IMHO).
Nog over het toepassen van christelijke principes in een seculiere samenleving: dat doe je zelf ook al door te zeggen dat de regels die God geeft, goed zijn voor de samenleving. An sich dus. Zo bedoel ik dat ook: vanuit de Bijbel principes halen, zoals sociale gerechtigheid, of milieubeleid op basis van rentmeesterschap, die ook zonder religieus sausje toepasbaar zijn, maar wel (voor jou persoonlijk of als partij) een uiting kunnen zijn aan het dienen van God.
Overigens, je kunt wel geloven dat Bijbelse geboden nuttig of goed zijn voor de samenleving, maar dat is best een claim. De samenleving zal dan om argumenten vragen. Hebben we die?
Volgens mij had de ultieme vraag van dit topic zoals Ursa hem stelde niet betrekking op politiek en de inrichting van de democratie, maar op hoe wij als christenen daarmee moeten omgaan. Dat het puur democratisch gezien wel mogelijk is om onze standpunten aan onze minder heilige landgenoten betekent niet automatisch dat we dat moeten doen. Christelijke standpunten die richting sommige groepen een verandering eisen waar ze niet op zitten te wachten moet je als christen-politicus niet uitdragen naar mijn mening.
Ik vind het verder prima om je eigen christelijke invulling te geven aan politieke kwesties (daarbij het begrip Naastenliefde in gedachten houdende), maar puur bijbelse standpunten (die je niet kan uitleggen aan een groep die er hinder van ondervindt zonder een boek erbij te pakken dat ze sowieso onzin vinden) breng je over door evangelisatie, niet door politiek.
Ik zeg ook niet dat de christelijke politiek een verkapte evangelisatie-actie is, maar sommige christenen hebben het idee dat dat het wel kan zijn.
(Ik heb sowieso mijn twijfels over of democratie betekent dat je je eigen wil oplegt aan anderen omdat je de meerderheid, er zijn nog grenzen die in de grondwet worden aangegeven, en je moet altijd rekening houden met oppositie...)
Het verschil in benadering waar jij het over hebt is denk ik het verschil tussen de ChristenUnie/SGP en het CDA. Het CDA basseert zich alleen indirect op de bijbel, terwijl vooral de SGP daar rechtstreeks een beroep op doet en de bijbel gezag toekent op het niveau van de staat. Maar in de praktijk is zit hem dit verschil vooral in de legitimatie van de politieke stellingen (met name naar buiten toe). Als bijvoorbeeld de ChristenUnie of de SGP een wetsvoorstel zou indienen om abortus te verbieden dan zullen ze dat doen omdat in de bijbel staat dat abortus niet goed is (staat er niet letterlijk maar kun je er wel uit afleiden). Het CDA zal niet met de bijbel gaan zwaaien maar andere argumenten naar voren brengen (dit laatste doet de CU trouwens ook steeds vaker). Maar uiteindelijk is het verschil volgens mij niet zo groot.
Een ander punt. Over welke religieuze geboden heb jij het? Er zijn namelijk helemaal geen religieuze geboden in het christendom (in mijn optiek althans). Er zijn alleen 'verplichte' sacramenten (doop en avondmaal) en die gelden idd alleen voor gelovigen en niet voor de staat of de samenleving. Het opleggen van religieuze geboden aan anderen is dus helemaal niet aan de orde (wat weer heel anders is in een Islamitisch land). Je schetst dus een probleem dat er niet is. Een christelijke partij kan wel streven naar een vrije zondag, maar niet omdat God het gebiedt om op de sabbatdag te rusten maar omdat in de bijbel staat dat het goed is om eens in de zeven dagen te rusten van je werk. Een andere reden kan natuurlijk zijn dat mensen zo de gelegeneheid hebben op zondag hun kerkdiensten te bezoeken.
De tien geboden waar jij het over hebt zijn afgeschaft en voor de rest is er volgens mij alleen het gebod van Jezus om God en je naaste lief te hebben.
Een kwart van de Nederlanders bezoekt regelmatig een kerkdienst (d.i. een recent onderzoek) en daar kun je nog wel zo'n tien procent bij op tellen van mensen die wel lid zijn maar alleen met kerst naar de kerk gaan.
Zeker, maar wat wil je hiermee zeggen? Dit is toch geen argument om te streven naar een heidense/seculiere overheid? Wel een opdracht om trouw je belasting te betalen, ook al zit D'66 in de regering.
Goed punt, als je het zo bedoeld ben ik het met je eens.
Zou kunnen. Dan zou ik toch wat meer van de CDA-benadering zijn.
In jouw optiek ja. Kijk, de enige twee echte religieuze geboden die er zijn, zijn God liefhebben met je hele wezen en je naaste als jezelf (denk ik). Ik denk dat het voor de rest persoonlijk is wat voor geboden je daar nog meer uit destilleert. Paulus gebruikt het voorbeeld van een vegetariër: dat is iets doen voor God, of zelfs omdat je denkt dat God het wil, maar wat niet echt nodig is.
Ik ben wel benieuwd waar dat (schuingedrukt) staat dan, in de Bijbel.
Daar hebben we twee jaar (?) geleden een mooie discussie over gehouden. Ik hou het er vooralsnog bij dat Jezus de wet vervuld heeft (alle 613) en wij nu leven uit genade, waarin we ons leven richting kunnen geven door/met diezelfde wet. De 10 Geboden zijn daarbij de kern van die wetten (waarbij vele wetten niet meer toepasbaar zijn).