C.A.

Calvijn in Stad

  • herdenking 500 jaar Calvijn

Na de laatste Olympische spelen werd de hoogste baas van dit evenement de Belg Jacques Rogge gevraagd: wat is uw verklaring dat Nederland zoveel medailles haalt en België niet? Hij gaf aan: dat komt van de in Nederland heersende calvinistische levenshouding.
Het is een van de vele voorbeelden waarbij in onze samenleving het woord ‘calvinistisch’ opduikt. Vaak als aanduiding van zuinigheid en strengheid.
Wie over dat ‘calvinistische’ meer wil weten komt uit bij de persoon en de opvattingen van Johannes Calvijn. Wie was hij en kloppen de vele beelden die over hem de ronde doen?

In 2009 is het 500 jaar geleden dat Johannes Calvijn in het Franse Noyon werd geboren. Zijn visie op bijbel en samenleving heeft in Europa veel invloed gehad. In de eerste plaats in de stad waar hij lang heeft geleefd en gewerkt, Genève.
Grote invloed had Calvijns ‘onderwijzing in de christelijke leer’: de zogenoemde ‘Institutie’. Van heel zijn oeuvre mag dit als zijn hoofdwerk beschouwd worden. Verder schreef hij een indrukwekkend commentaar op de bijbel. Calvijn is ook bekend geworden door zijn initiatieven op het gebied van de kerkmuziek. De Geneefse Psalmen zijn wereldwijd bekend. Zijn invloed was destijds groot. En deze is gebleven. Ook als het gaat om de kerkelijke ontwikkeling in de stad Groningen.
Het is dan ook meer dan de moeite waard om aan deze kerkhervormer aandacht te geven in het herdenkingsjaar: 2009.

Een comité van inwoners uit de stad Groningen heeft daarom het initiatief genomen tot het opzetten van een cyclus van lezingen en andere activiteiten in het jaar 2009, het hele jaar door. (Kosten bijwonen lezing georganiseerd door comité: 2 €.) In de maand juni vindt een wandeling in de stad Groningen plaats met als thema: ‘calvinistische werkzaamheid in de stad’. De inhoud van de wandeling wordt ook in een boekje uitgegeven zodat belangstellenden deze wandeling ook zonder de viva vox van een gids kunnen lopen. In het najaar wordt een excursie georganiseerd naar het Duitse Emden waar in de 16e eeuw de eerste Nederlandse synode van de Gereformeerde Kerken, op wie Calvijn zo sterke invloed had, plaatsvond.

Het programma onder de titel ‘Calvijn in stad` ziet er als volgt uit:

  1. woensdag 28 januari: Nieuwe Kerk, Groningen, 20.00 uur. Thema: Regnerus Praedinius ( 1510-1559) en de pre-reformatietijd in Groningen. Spreker dr. F. Postma. Dr. Postma was tot voor kort universitair hoofddocent geschiedenis aan de Rijks Universiteit Groningen.
  2. vrijdag 27 Februari: Oosterkerk, Groningen, 20.00uur . Thema: Calvijn en het kerklied. Spreker: dr. J.R.Luth. Dr. Luth (lector aan het Instituut voor Liturgiewetenschap aan de RUG) behandelt het thema met gebruikmaking van zang en muziek.
  3. maandag 23 maart : Martinikerk, Groningen, 20.00 uur. Thema: ‘De stoere Calvijn’. Sprekers: Agnes Amelink, prof. dr. G. Harinck, ir. B.J. van der Vlies en Mr. J.P.H. Donner. (Deze avond is opgezet door het Instituut voor Reformatieonderzoek in samenwerking met het Nederlands Dagblad en het Reformatorisch Dagblad).
  4. vrijdag 17 april: Oosterkerk, Groningen, 20.00 uur. Thema: Hendrik de Cock en Calvijn. Spreker: drs. H. Veldman. Drs. Veldman ( oud docent geschiedenis aan het Gomaruscollege) hoopt binnenkort te promoveren op een biografie over Hendrik de Cock.
  5. vrijdag 24 april: Fonteinkerk, Eikenlaan, 20.00 uur: theatervoorstelling ‘Calvijn op bezoek’ , speciaal voor het Calvijnjaar geschreven door Ferdinand Borger (theoloog en theatermaker) en Kees Posthumus (hoofdredacteur van Woord en Dienst) .
  6. woensdag 27 mei: Nieuwe Kerk, Groningen, 20.00 uur. Thema: Calvinisme revisited. Spreker: dr. R. Reeling Brouwer. Lange tijd stond het calvinisme voor alles wat Protestanten zo'n slechte naam geeft. Wat heeft calvinisme met Calvijn te maken? En wat kan het vandaag nog betekenen? Dr. Rinse Reeling Brouwer is universitair hoofddocent dogmageschiedenis en symboliek aan de Protestantse Theologische Universiteit.
  7. vrijdag 5 juni en dinsdag 9 juni: stadswandeling; vertrek Martinikerk (zz); 19.00 uur. Thema: calvinistische werkzaamheid in de stad. De wandeling is opgezet en wordt geleid door drs. P.J.E.Bootsma, o.a. oud rector Wessel Gansfort College.
  8. zaterdag 3 oktober: excursie naar het Duitse Emden, waarheen veel gereformeerden destijds zijn gevlucht en waar in 1571 de eerste nationale synode van Gereformeerde Kerken in de Nederlanden werd gehouden. De excursie staat onder leiding van ds. Simon Bijl. Opgave voor 1 september bij ds. Simon Bijl ( tel. 3131017; s.w.bijl@nieuwekerk.org).

Zie verder: www.calvijninstad.nl

Het voorbereidingscomité

Drs. Pieter Bootsma ( PKN), tel. 050-3125060; ambootsm@telfort.nl
Ds. Simon Bijl ( PKN) , tel. 050-3131017; s.w.bijl@nieuwekerk.org
Ds. Alko Driest ( GKV), tel. 050- 5273862; alkodriest@home.nl
Drs. Wiebe Feenstra ( CGK), tel. 050-3010451; w.j.feenstra@planet.nl
Ds. Jannet vd Spek (PKN), tel. 050-5252633; jmtvdspek@hetnet.nl

http://www.gsvnet.nl/gsvdocs/260.pdf

Interessant. Ik wil er 23 maart eigenlijk wel bij zijn! Wie gaat mee?

Ik zag gister in de Riemer nog een enorm boek over Calvijn. Maar ik meen me een discussie in Pauw en Witteman, of DWDD te herinneren waarin werd gezegd dat we maar niet al te trots moesten zijn op onze grote voorbeeld Calvijn omdat hij er niet voor terugdeinsde andersdenkenden uit te leveren aan de katholieke inquisitie. Ik weet niet of dat soort dingen ook aan bod komt. Maar ik was er wel benieuwd naar. In het boek in de Riemer werd overigens vermeld dat hij weliswaar betrokken was geweest bij zulke zaken, maar niet zelf de veroordelingen uitsprak.

ik denk dat ik ook wel mee ga de 23e

De stoere Calvijn is wel tof! Ga ik ook heen. Overigens is het wel enorm typisch die laster aan het adres van Calvijn. Mensen uitleveren aan de inquisitie? Dat terwijl hij ook nog zelf gevangen heeft gezeten vanwege zijn bekering en talloze brieven ter bemoediging heeft geschreven. De koning van Frankrijk er op aan sprak enz. enz.

Verder heb je het verhaal van Servetus, dat is de grootste controverse. Die is verbrand in Genevé wegens dwaalleer. Anti-Calvijn luitjes geven hem de schuld. Calvijn heeft inderdaad de theologische argumentatie tegen Servetus gevoerd, maar heeft niet geoordeeld of geexecuteerd. Servetus is van tevoren door Calvijn gewaarschuwd dat er geen ruimte was voor zijn dwaalleer in Geneve. Zelfs de katholieken zagen hem als een ketter, hij ontkende de goddelijkheid van Jezus en nog een hoop meer. Het bestuur van Geneve heeft hem uiteindelijk geexecuteerd. Calvijn stelde nog voor om het op een humane manier te doen, guilotine. Maar ze hebben em verbrand.

Dat in contrast tot de honderden brandstapels van de inquisitie zonder rechtspraak, waar niet zoveel over gebitched wordt. Servetus was de enige, zelfs de anabaptisten vonden hem een ketter..

Dat is de enige bekende controverse. Voor een uitgebreider verhaal over Calvijn, kun je hiernaar luisteren: http://www.monergism.com/thethreshold/a ... alvin.html

N.B. Steendam

Ernst, vind jij niet dat Calvijn te intolerant was? Anders moet je wikipedia even aanpassen, want zoals het daar nu beschreven staat was genève door zijn toedoen een soortement iran.

N.B. Steendam schreef: Ernst, vind jij niet dat Calvijn te intolerant was? Anders moet je wikipedia even aanpassen, want zoals het daar nu beschreven staat was genève door zijn toedoen een soortement iran.

Ha, dit is een interessante vraag. Te intollerant. Ligt eraan waar je dat aan reflecteerd. Tolerantie zoals die in onze samenleving heerst dat je geen absolute uitspraken mag doen en je geloof in je privé omgeving hoort. In dat opzicht is hij verre van tolerant.

Tolerant in de zin dat hij zijn tegenstanders niet met vuur en zwaard vervolgd. Hij het dialoog aangaat met woorden. Dat hij niet van een ivoren toren dingen loopt te roepen, maar midden in het dagelijkse leven staat? Dan is hij zeker tolerant. Wist je bijvoorbeeld dat toen de gemeente niet uit een rioleringsprobleem kwam, hij zelf een nieuwe riolering heeft ontworpen? Die werd vervolgens ook gebouwd.

Ik denk dat er sprake is van een suggestieve interpretatie op de wiki-site. In het perspectief van het heden beschreven. Het is eeuwenlang gebruikelijk geweest dat de overheid een plek had in het bestrijden van ketterij. Stond vroeger ook in de kerkorde, tot die er uit is gehaald door de Gereformeerde Kerken. Maar hé, het is wel de heersende opvatting... Of het de juiste is...

Over Genevé. Een soort Iran. Nee, maar wel een enorm christelijke samenleving. Waar zowel calvinisten als anabaptisten in het stadsbestuur zaten. Calvijn is ook enorm veel bespot en belachelijk gemaakt door zijn anabaptistische stadsgenoten. Zo hadden ze een hond calvijn genoemd. Daarnaast werd hij bespot vanwege het feit dat God hem vervloekt zou hebben omdat hij zelf geen kinderen had, alleen uit zijn huwelijk (waarbij zijn vrouw na een aantal jaren overleed en hij als weduwnaar met twee kinderen ofzo achterbleef). Dus nee, er is geen totalitair Calvinistisch regime.

In Geneve waren er 16 kerkdiensten in een week. Elke dag 's morgens en 's avonds. Op zondag waren er vier kerkdiensten. Calvijn preekte om de week. Hij deed dat in het frans, en het werd opgeschreven in het latijn.

Maar als je zo'n uberflappie tolerante 21e eeuwse (eigenlijk) intolerante opvatting hebt over hoe een samenleving zou moeten zijn, en wanneer je zulke nadrukkelijke christelijke invloeden onwenselijk zijn. Dan is Genevé zeker een onplezeriege plaats voor je eigen gevoel. Tegenwoordig zijn het inderdaad de islamitische samenlevingen waar de religie zo'n sterke rol speelt. Echter, ik denk niet dat er sprake is van verdere overeenkomsten.

Laten we concluderen, Calvijn was een man van zijn tijd. Het is niet terecht om hem te beoordelen naar onze maatstaven. Maar ondanks zijn gebreken, die hij zeker had, was het wel een enorme held en de Institutie is cool :).

L1Rn4urAyA7aTEe

Ik ben het met je eens dat de Institutie cool is. Maar ik vind je weergave van de situatie wel gekleurd. Ik denk dat je Geneve van toen best met Iran van nu kunt vergelijken. Alleen moet je dan wel proberen te zien dat onze beeldvorming van Iran van nu ontzettend gekleurd is door westerse propaganda.

Iran probeert niets anders nu dan Calvijn toen probeerde. Het punt is een beetje dat andersdenkenden (het westen in het geval van Iran nu en de katholieken in het geval van Geneve toen) dat heel anders kunnen ervaren.

Tuurlijk is het niet terecht om te oordelen naar onze maatstaven, maar zelfs als je dat niet doet is Calvijn geen heilige. Als je toch een exemplaar van de Institutie hebt, lees dan het commentaar van W. van 't Spijker eens. Die erkent dat ook. ;)

Ingûh schreef: Ik ben het met je eens dat de Institutie cool is. Maar ik vind je weergave van de situatie wel gekleurd. Ik denk dat je Geneve van toen best met Iran van nu kunt vergelijken. Alleen moet je dan wel proberen te zien dat onze beeldvorming van Iran van nu ontzettend gekleurd is door westerse propaganda. Iran probeert niets anders nu dan Calvijn toen probeerde. Het punt is een beetje dat andersdenkenden (het westen in het geval van Iran nu en de katholieken in het geval van Geneve toen) dat heel anders kunnen ervaren. Tuurlijk is het niet terecht om te oordelen naar onze maatstaven, maar zelfs als je dat niet doet is Calvijn geen heilige. Als je toch een exemplaar van de Institutie hebt, lees dan het commentaar van W. van 't Spijker eens. Die erkent dat ook. ;)
Ik ook, tuurlijk had Calvijn gebreken. Ik kan het niet zomaar met je eens zijn ;), ligt ook een beetje aan op welk vlak je de beide samenlevingen gelijkzet. Ben je bij jullie lezing geweest van mr. Jansen over de Islam? Iran neemt zijn fundament in de Islam, Genevé doet dat in het christendom. Je bent het toch hopelijk met mr. Jansen en mijzelf eens dat er wel enigszins verschil is in de Bijbel en de Koran? Zoals ik al eerder zeg, de overeenkomst is dat ze beiden een religie als fundament in de samenleving aannemen. Ik ben wel benieuwd waarop jij baseerd dat Iran hetzelfde doet als Calvijn... Over commentaren, ach ja. Ik weet niet wat Calvijn precies deed en waarom. Mr. van 't Spijker ook niet. Ik vind de Institutie cool. Calvijn is geen voorbeeld voor hoe we zouden moeten leven, in zoverre het niet met de Bijbel overeen komt. De manier waarop hij met de Bijbel omgaat is dat wel. Dat is goed genoeg voor mij :).
C.A. schreef: 3. maandag 23 maart : Martinikerk, Groningen, 20.00 uur. Thema: ‘De stoere Calvijn’. Sprekers: Agnes Amelink, prof. dr. G. Harinck, ir. B.J. van der Vlies en Mr. J.P.H. Donner. (Deze avond is opgezet door het Instituut voor Reformatieonderzoek in samenwerking met het Nederlands Dagblad en het Reformatorisch Dagblad).

Ik ga hier ook heen! Lijkt me erg tof.

Wil je ook, klik dan om kaarten te bestellen.

Ik ben er ook bij. Calvijn en de Martinikerk. Een ijzersterke combinatie :wink:

Tjoep, opgegeven.

Ernst schreef: Laten we concluderen, Calvijn was een man van zijn tijd. Het is niet terecht om hem te beoordelen naar onze maatstaven. Maar ondanks zijn gebreken, die hij zeker had, was het wel een enorme held

Zo eindigde ook steevast een eerstejaarscollege Vroegmoderne Geschiedenis, of het nu om Columbus, Luther of Machiavelli ging. Helden zijn het, stuk voor stuk, mannen van hun tijd.

Hoe dan ook, vanavond is het zover. Ik ben benieuwd in hoeverre er verschrikkelijke lijnen getrokken gaan worden tussen het Geneve van Calvijn en willekeurig welk régime dan ook in de huidige wereld. De line-up is mooi, dat moet gezegd.

Ik verwacht niet dat Donner erbij is vanavond. Die zit met JP in het Catshuis te biljarten.

Rinze schreef: Ik verwacht niet dat Donner erbij is vanavond. Die zit met JP in het Catshuis te biljarten.

kweet het ook niet, mss gebruiken ze alleen zijn naam om mensen te trekken en kan ie uiteindelijk niet.
Bas van der Vlies staat ook op het program als ik het goed heb, die is er iig vast wel bij.

Via de site van het nd is het debat live te volgen:

http://www.nd.nl/artikelen/2009/maart/2 ... lvijndebat

Niet bijster hoogstaand allemaal. Het viel me uiteindelijk wat tegen.